Právní předpis byl sestaven k datu 30.04.2025.
Zobrazené znění právního předpisu je účinné od 01.12.2012.
Vyhláška o stanovení pravidel a postupů při lékařském ozáření
410/2012 Sb.
Rozsah a způsob optimalizace radiační ochrany při lékařském ozáření §2
Obsah činností indikujícího lékaře a aplikujícího odborníka, kteří se podílejí na lékařském ozáření §3
Pravidla a postupy při radiační ochraně osob ozařovaných pro lékařsko-právní postupy bez lékařské indikace §4
Pravidla a postupy při radiační ochraně při lékařském ozáření v rámci pracovnělékařských služeb a preventivní zdravotní péče §5
Pravidla a postupy při radiační ochraně osob v rámci dobrovolné účasti zdravých osob nebo pacientů na lékařském ověřování nezavedené metody spojené s lékařským ozářením §6
Pravidla a postupy radiační ochrany pacientek ozařovaných v průběhu těhotenství a kojení §7
Pravidla a postupy při radiační ochraně nezletilého pacienta v rámci jeho lékařského vyšetření nebo léčby §8
Pravidla a postupy hodnocení místních radiologických standardů a jejich souladu s národními radiologickými standardy §9
Minimální požadavky na personální zabezpečení externího klinického auditu §10
Účinnost §11
410
XXXXXXXX
xx xxx 21. xxxxxxxxx 2012
x xxxxxxxxx pravidel x xxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxx
§1
Tato xxxxxxxx xxxxxxxxxxx příslušné xxxxxxxx Xxxxxxxx xxxx1) x upravuje
x) xxxxxxxx xxxxxxx zdraví xxxx před xxxxxx xxxxxxxxxxxxx z ionizujícího xxxxxx v xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx,
x) xxxxxxxx x xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxx osob xxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx radiologickými xxxxxxxxx.
§2
Xxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx ochrany xxx xxxxxxxxx xxxxxxx
X xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx právními xxxxxxxx upravujícími xxxxxx xxxxxxxxx jaderné xxxxxxx x ionizujícího xxxxxx2) xxxxxxx xxxx xxxxxxx:
x) xxx xxxxxxxxx x xxxxxxx radiodiagnostiky, xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x kardiologie, se xxxxxxx xxxxxxxxxxx metoda xxx, xxx xxxxx xx xxxxxxx xxxx xx nejnižší, xxxx xx xx tím xxxxxxx získání xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxx informací,
b) xxx xxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xx aplikuje xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx čistotě x xxxxxxxx, které xxxxxxxx xxxxxxxxxxx diagnostickou xxxxxxxxx xxx co xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx,
x) xxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx zajistí, xxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx na xxxxxx xxxxx xxxxx, na xxxxx xx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx; xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx a xxxxxxx xxxxxxxxx tkání xxxx být tak xxxxx, jak xxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx.
§3
Obsah xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx, xxxxx xx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx
(1) Indikující lékař x aplikující odborník x rámci xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx
x) xxxx xxxxx x úvahu účinky, xxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx, xxxxx xxxxx k xxxxx xxxx, avšak xxxxxxxxxx xxxxx ozáření xxxxxxxxxxx xxxxxxx nebo xxxxxxxxx xxxxx ozáření ionizujícím xxxxxxx,
x) xx xxxxxx před každým xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx k xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx aplikace radionuklidů x xxxxxxxxxxxx záření, xxxxx xx mohly xxx význam pro xxxxxxxxx vyšetřování xxxx xxxxx; x xxxx x xxxxxxxxxxxx věku xx xxx xxxxxx xx těhotenství nebo xxxxxx xxxxxx; zjištěné xxxxx, xxxxx by xxxxx mít xxxxxx xxx uvažované xxxxxxxxxxx xxxx léčbu, xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx dokumentace xxxxxxxx.
(2) Xxxxxxxxxx xxxxx dále
x) xxxxxxxx doporučí provedení xxxxxxxxxx xxxxxxx, x xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx stanovených xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxxx zdravotnické xxxxxxxxxxx3) dále xxxxx
1. klinickou diagnózu x číselnou xxxxxxxx xxxxx Xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx,
2. xxxxxxxxx x skutečnostech xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx pacienta,
3. xxx, očekávaný přínos x odůvodnění xxxxxxxxx xxxxxxxxxx ozáření,
4. xxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx radionuklidů a xxxxxxxxxxxx záření, xxxxx xx mohly xxx xxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx,
x) xxxxxxxxxx zvláštní xxxxxxx xxxxxxxxxx, jde-li x xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx, xxx xxxxx xxxx vydáváno xxxxxxx xxxxxxxxxx Xxxxxxxx úřadu xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx §36 zákona.
(3) Xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx ozáření x xxxxxxxxx xxxxxxx
x) xxxxxxx; v xxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx s xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx standardy určí xxxxxxxxxx, xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx, termín x xxx pro xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx, xxxx
x) xxxxxxx; x xxxxxxx případě xxxx skutečnost xxxxx x xxxxxxxxx o xxxxxxxxx nebo léčbě, x
xxxxxxx své xxxxx, xxxxxxxxx jména, x xxxxxxxx, xxxxx x xxxxxx; x xxxxxxxxx o xxxxxxxxx xxxx léčbě v xxxxxxxxxxxx xxxxx připojí xxxx uznávaný elektronický xxxxxx.
§4
Pravidla x postupy xxx xxxxxxxx ochraně xxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxx-xxxxxx xxxxxxx xxx lékařské xxxxxxxx
Xxx xxxxxxx xxxxx x xxxxx xxxxxxxx-xxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx indikace xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx. Xxx xxxxxxxxxx, zda xx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxx-xxxxxxxx postupů xxxxxxxxxx, xx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx, xxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx přínos xxxxxx xxxxxxx přínosu pro xxxxxx osoby, xxxxx xxxxxxx podstupuje. Dávka xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxx aktivita xxxxxx x xxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xx zaznamenává xx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxx xx xxxx xxxxx.
§5
Xxxxxxxx x postupy při xxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxx ozáření x xxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx zdravotní xxxx
(1) Při xxxxxxxxx xxxxxxx osoby x rámci xxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx péče, xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx, xx xxxxxxx pouze xxxxxxxx xxxxxxxxxx postupy. Xxx xxxxxxxxxx, xxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxx, se xxxxxxxx ke zvláštní xxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx, jímž xx xxxxxxxx onemocnění. Xxxxx xxxx parametry xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxx aktivita xxxxxx x aplikovaná x xxxxx lékařského xxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx dokumentace xxxxxx x pacientovi.
(2) Xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxx xxxx, xxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx vyšetření, xxxx xxx provedeno xxxxx xxxxx, xxxxx xx xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx, xx celospolečenský xxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxx bude xxxxx xxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx ionizujícím zářením.
(3) Xxxxxxxxxxxxx studie xx xxxxxx, který xxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxx při xxxxxxxxx xxxxxxx, které xx součástí preventivní xxxx, xxxxxx vyhledávacích xxxxxxxxx, a xxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx do xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx péče. X průběhu zpracování xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx, xxxxx budou xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx zjištění xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx a xxxx xxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx, x xxxxx xx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxx x újmě. Xxxxxxxx xx xxxxxxxx, zda xxxx xxx stejného xxxxx xxxxxxxx použitím xxxxxx xxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx.
(4) Xxxxxxxxxxxxx xxxxxx se provede xxxxxxxxx, xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx péče dojde x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxx, xx xxxxx xxxx studie xxxxxxxx.
§6
Xxxxxxxx x postupy xxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx x xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx zdravých xxxx xxxx xxxxxxxx na xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx s xxxxxxxxx ozářením
(1) Xxxxxxxx xxxxxxx xxxx x xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx (xxxx xxx "lékařské xxxxxxx xxxxx") xx xxxxxxxxx xxxxxxxxx nezavedené metody x xxxxxxxxx ozářením xxx xxxxxxx, xxxxx
x) xxxx xxxxx xxxx písemně informovány x xxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxx informace xxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx dokumentace xxxxxx x xxxxxx xxxxxxx,
x) xxxxx xxxxxx xxxx je xxxxxxxxxx x jejich xxxxxxx x ozářením xx xxxxxxxx xxxxxxx.
Xxxxx xxxx parametry ozáření xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxx aktivita aplikovaná x xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx se xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx.
(2) Xxxxxxxx xxxxxxx xxxx, xxxxx xx xxxxxxx ověřování nezavedené xxxxxx s xxxxxxxxx xxxxxxxx, xxx které xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx Xxxxxxxx úřadu xxx jadernou xxxxxxxxxx xxxxx §36 xxxxxx, xxx xxxxxxx, xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx uvedené x xxxxxxxx 1, x xxxx
x) xxxx xxxxxxxx tyto xxxxxxxxxxxxxxx xxxx:
1. xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx4), xxxx
2. efektivní xxxxx na xxxxxxxxxxx 1 xXx xx xxxxxxxxxx xxx, nejvýše xxxx 10 xXx xx dobu 10 xx xxxxx jdoucích xxxxxxxxxxxx xxxx,
x) xxxx posouzeno x xx xxxxxxxxxxxx dokumentaci xxxxxxx xxxxxxxxxx, xxx xx xxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx, a
x) xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx §3 xxxx. 2 xxxx. x).
§7
Xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx ozařovaných x xxxxxxx těhotenství x xxxxxx
Xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxx lze xxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxxx xxx potřeby xxxxxx; xxxxxx je xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx informace xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxx xx xxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx. Xxxxxxxx xx xxxxx xxxxx zdroj xxxxxxxxxxxx xxxxxx a xxxxxxx, xxxxx zajistí maximální xxxxxxx embrya xxxx xxxxx. X kojících xxx musí být xxx vyšetření x xxxxx nukleární xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx lékařského ozáření x xxxxxxxxx jeho xxxxxxxxxxx.
§8
Pravidla x xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxx nezletilého xxxxxxxx v rámci xxxx lékařského vyšetření xxxx léčby
Při xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx být xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx pouze x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx prostředků x xxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxx pacientů. Xxx lékařském ozáření xxxxxxxxxxx pacienta xx xxxxxx zvýšená xxxxxxxxx xxxxxxxxx tohoto ozáření.
§9
Xxxxxxxx x postupy xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx standardů x xxxxxx souladu x národními radiologickými xxxxxxxxx
(1) Hodnocení xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx standardů x jejich xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx klinického xxxxxx. Xxxxxxxxx osoba, xxxxx xxxxxxx Ministerstvo xxxxxxxxxxxxx oprávnění x xxxxxxxxx externího klinického xxxxxx xxxxx §75 xxxxxx (xxxx jen "xxxxxxxxx xxxxx"), ověřuje x xxxxxxx, zda xxxxxx radiologické xxxxxxxxx
x) xxxx zpracovány xx xxxxxxxxxxxxx pracovišti xxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx x xxx xxxxxxx standardní xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xx něm prováděné,
x) xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx standardů, xxxxxxxxxxx xxxxxxxx na xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx služeb,
c) xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxx pacientům nebo xxx podané aktivity,
x) xxxxxxxx indikační xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx,
x) xxxxxxxxx xxxxxx diagnostické xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx x evidence xxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx,
x) xxxxxxxx xxxxxxxxx xx evidenci x vyhodnocování xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx ozáření xxxxxxxx x jejich příčin,
x) xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxx, xxxxxxxx x xxxxxxxxx všech xxx xxxxxxxxxx ke xxxxxxxxx dávky nebo xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx, xxxxxxx
1. xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx aktivity xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx,
2. xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx,
3. protokolů x xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx provozní xxxxxxxx zdroje xxxxxxxxxxxx xxxxxx, x
x) xxxx pravidelně xxxxxxxxxxxxx x revidované.
(2) Xxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx, xxx xx xxxxxxxxx odpovědná osoba xx místní radiologické xxxxxxxxx.
(3) X xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
x) xxxxxxxx x xxxxxxxxxx pracoviště, na xxxx probíhá klinický xxxxx,
x) xxxxxxxxx xxxxxxxxxx, na xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx,
x) informace poskytnuté x dotazníku,
d) xxxxxxxx dokumentace,
x) xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx naplňování xxxxxxxxxx xxxxxxx,
x) xxxxxxxxx xxxxxx.
§10
Xxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx
Externí klinický xxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx, xx němž xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx, xxxxxxxxx
x) lékař xx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx v xxxxx
1. xxxxxxxxxx x zobrazovací xxxxxx xxx xxxxxxxxxx s xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx přístroji,
2. xxxxxxxxx medicína xxx xxxxxxxxxx nukleární xxxxxxxx, xxxx
3. xxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx,
x) xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx pro radiodiagnostiku, xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx,
c) xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xx specializovanou xxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx x
x) lékař xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxxxx způsobilostí x xxxxxxxxxx xxxxx podle xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx, xxxxx xx xx xxxxxx.
§11
Xxxxxxxx
Xxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx 1. xxxxxxxx 2012.
Xxxxxxx:
doc. MUDr. Xxxxx, CSc., x. x.
Xxxxxxxxx
Xxxxxx xxxxxxx x. 410/2012 Sb. xxxxx xxxxxxxxx xxxx 1.12.2012.
Xx xxx xxxxxxxx právní xxxxxxx xxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx.
Xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx norem xxxxxx právních xxxxxxxx x xxxxxxxx není xxxxxxxxxxxxx, xxxxx xx xxxx xxxxxx derogační xxxxx shora xxxxxxxxx xxxxxxxx předpisu.
1) Xxxxxxxx Xxxx 97/43 EURATOM xx dne 30. xxxxxx 1997 x xxxxxxx zdraví xxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxx x souvislosti x xxxxxxxxx ozářením x x xxxxxxx xxxxxxxx 84/466/XXXXXXX.
2) Xxxxx č. 18/1997 Sb., o xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx energie x xxxxxxxxxxxx xxxxxx (xxxxxxx xxxxx) a x xxxxx a xxxxxxxx některých xxxxxx, xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx.
3) Zákon č. 372/2011 Sb., o xxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx (zákon x xxxxxxxxxxx xxxxxxxx), xx xxxxx pozdějších xxxxxxxx.
Xxxxxxxx č. 98/2012 Sb., x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx.
4) §2 xxxx. hh) xxxxxx x. 18/1997 Sb.
Xxxxxxxx č. 307/2002 Sb., x xxxxxxxx xxxxxxx, xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx.