Právní předpis byl sestaven k datu 05.12.2025.
Zobrazené znění právního předpisu je účinné od 01.10.2021.
Usnesení o vyhlášení Listiny základních práv a svobod jako součásti ústavního pořádku České republiky
2/1993 Sb.
Usnesení o vyhlášení Listiny základních práv a svobod
Listina základních práv a svobod
HLAVA PRVNÍ - OBECNÁ USTANOVENÍ Čl. 1 Čl. 2 Čl. 3 Čl. 4
HLAVA DRUHÁ - LIDSKÁ PRÁVA A ZÁKLADNÍ SVOBODY
Oddíl první - Základní lidská práva a svobody Čl. 5 Čl. 6 Čl. 7 Čl. 8 Čl. 9 Čl. 10 Čl. 11 Čl. 12 Čl. 13 Čl. 14 Čl. 15 Čl. 16
Oddíl druhý - Politická práva Čl. 17 Čl. 18 Čl. 19 Čl. 20 Čl. 21 Čl. 22 Čl. 23
HLAVA TŘETÍ - PRÁVA NÁRODNOSTNÍCH A ETNICKÝCH MENŠIN Čl. 24 Čl. 25
HLAVA ČTVRTÁ - HOSPODÁŘSKÁ, SOCIÁLNÍ A KULTURNÍ PRÁVA Čl. 26 Čl. 27 Čl. 28 Čl. 29 Čl. 30 Čl. 31 Čl. 32 Čl. 33 Čl. 34 Čl. 35
HLAVA PÁTÁ - PRÁVO NA SOUDNÍ A JINOU PRÁVNÍ OCHRANU Čl. 36 Čl. 37 Čl. 38 Čl. 39 Čl. 40
HLAVA ŠESTÁ - USTANOVENÍ SPOLEČNÁ Čl. 41 Čl. 42 Čl. 43 Čl. 44
2
XXXXXXXX
xxxxxxxxxxxxx Xxxxx národní xxxx
xx xxx 16. xxxxxxxx 1992
x vyhlášení XXXXXXX XXXXXXXXXX XXXX X SVOBOD jako xxxxxxxx xxxxxxxxx pořádku Xxxxx republiky
Předsednictvo Xxxxx xxxxxxx xxxx se xxxxxxx xxxxx:
Xxxxxxxxxxxxx Xxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx XXXXXXX XXXXXXXXXX XXXX X XXXXXX jako xxxxxxx xxxxxxxxx pořádku Xxxxx xxxxxxxxx.
&xxxx;
Xxxx x. x.
LISTINA XXXXXXXXXX PRÁV X XXXXXX
Xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxx návrhů Xxxxx xxxxxxx xxxx x Xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx,
xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx, xxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxx,
xxxxxxxxx na obecně xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx x xx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx tradice xxxxxx xxxxxx,
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx x dob, xxx xxxxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxx x naší xxxxxx xxxxxxxxxxx,
xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx,
xxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxxx a xxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxx,
xxxxxxxxxxxx xx xxxx díl xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx za osud xxxxxxxxx xxxxxx xx Xxxx
x xxxxxxxxxx xxxx, xxx se Česká x Slovenská Federativní Xxxxxxxxx důstojně xxxxxxxx xxxx státy, xxx xxxx xxxxxxx xxx,
xxxxxxx xx xx xxxx Xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx:
XXXXX XXXXX
XXXXXX XXXXXXXXXX
Xx. 1
Xxxx xxxx xxxxxxxx x xxxxx v xxxxxxxxxxx i v xxxxxxx. Základní xxxxx x svobody xxxx xxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxx, nepromlčitelné x xxxxxxxxxxxx.
Xx. 2
(1) Stát xx xxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxxx hodnotách x xxxxx xx xxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx, xxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxx.
(2) Xxxxxx xxx lze xxxxxxxxxx xxx x xxxxxxxxx x x mezích xxxxxxxxxxx xxxxxxx, x xx způsobem, který xxxxx stanoví.
(3) Xxxxx xxxx xxxxx, co xxxx zákonem xxxxxxxx, x nikdo nesmí xxx xxxxx xxxxx, xx zákon xxxxxxxx.
Čl. 3
(1) Xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxx xx xxxxxxxx všem xxx rozdílu xxxxxxx, xxxx, xxxxx xxxxx, xxxxxx, víry x xxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx, národního xxxx xxxxxxxxxx xxxxxx, xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxx, xxxx nebo xxxxxx xxxxxxxxx.
(2) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxx xxxxxxxxxx. Xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx a všechny xxxxxxx nátlaku xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx.
(3) Nikomu xxxxx být xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxx xxx uplatňování jeho xxxxxxxxxx práv x xxxxxx.
Xx. 4
(1) Xxxxxxxxxx xxxxx být ukládány xxxxxx na xxxxxxx xxxxxx a x xxxx mezích a xxx xxx zachování xxxxxxxxxx práv x xxxxxx.
(2) Xxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx Xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx (xxxx xxx "Xxxxxxx") xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx.
(3) Xxxxxxx omezení xxxxxxxxxx práv a xxxxxx musí xxxxxx xxxxxx xxx všechny xxxxxxx, xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx.
(4) Xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxx základních práv x xxxxxx xxxx xxx šetřeno xxxxxx xxxxxxxx x smyslu. Xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxx zneužívána x xxxxx účelům, než xxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx.
XXXXX XXXXX
XXXXXX PRÁVA X ZÁKLADNÍ XXXXXXX
Xxxxx xxxxx
Xxxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxxxx
Xx. 5
Xxxxx xx způsobilý xxx xxxxx.
Xx. 6
(1) Xxxxx xx xxxxx xx xxxxx. Lidský xxxxx xx hoden ochrany xxx před xxxxxxxxx.
(2) Xxxxx nesmí xxx xxxxxx života.
(3) Xxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxx.
(4) Xxxxxxxxx xxxx podle xxxxxx xxxxxx není, xxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxx xxxxxx v xxxxxxxxxxx x jednáním, xxxxx podle xxxxxx xxxx trestné. Xxxxx xxxxxx xxxxx xxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxxx i xx xxxxxx xx zaručeno xx podmínek, xxxxx xxxxxxx zákon.
Xx. 7
(1) Xxxxxxxxxxxxxxx xxxxx a jejího xxxxxxxx xx zaručena. Xxxxxxx xxxx xxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx.
(2) Xxxxx xxxxx xxx mučen xxx podroben xxxxxxx, xxxxxxxxxx xxxx ponižujícímu xxxxxxxxx nebo xxxxxx.
Xx. 8
(1) Xxxxxx xxxxxxx xx zaručena.
(2) Xxxxx xxxxx xxx xxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxx x xxxxxx x xxxxxxxx, xxxxx xxxxxxx xxxxx. Nikdo xxxxx xxx zbaven svobody xxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxxx smluvnímu xxxxxxx.
(3) Xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xx xxxxx xxxxxxx xxx v xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxx. Xxxxxxxx xxxxx musí xxx xxxxx xxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxx, xxxxxxxxxxx a nejpozději xx 48 xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxx odevzdána soudu. Xxxxxx musí xxxxxxxxx xxxxx do 24 xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx a rozhodnout x xxxxx, xxxx xx xxxxxxxxx na xxxxxxx.
(4) Xxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxx xxx xx písemný xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx. Xxxxxxx xxxxx musí být xx 24 hodin xxxxxxxxx xxxxx. Xxxxxx xxxx zatčenou osobu xx 24 xxxxx xx převzetí xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx x xxxxx nebo ji xxxxxxxxx xx svobodu.
(5) Xxxxx nesmí xxx xxxx xx vazby, xxx z xxxxxx x xx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx x xx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx.
(6) Zákon xxxxxxx, xx kterých xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx bez svého xxxxxxxx. Xxxxxx opatření xxxx xxx xx 24 xxxxx oznámeno xxxxx, xxxxx x xxxxx umístění xxxxxxxx xx 7 dnů.
Čl. 9
(1) Nikdo xxxxx být podroben xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxx.
(2) Ustanovení odstavce 1 xx nevztahuje xx:
x) xxxxx ukládané xxxxx xxxxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx jiný xxxxx nahrazující trest xxxxxx xxxxxxx,
x) xxxxxxxxx xxxxxx nebo xxxxx xxxxxx stanovenou xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx vojenské xxxxxx,
x) xxxxxx xxxxxxxxxxx xx základě zákona x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx, nehod, nebo xxxxxx xxxxxxxxx, které xxxxxxxx životy, zdraví xxxx xxxxxx majetkové xxxxxxx,
x) xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxx, xxxxxx nebo xxxx xxxxxxx.
Čl. 10
(1) Každý xx právo, aby xxxx zachována jeho xxxxxx xxxxxxxxxx, osobní xxxx, xxxxx pověst x xxxxxxxx xxxx xxxxx.
(2) Xxxxx xx xxxxx na xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx.
(3) Xxxxx xx právo xx xxxxxxx xxxx neoprávněným xxxxxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxxx údajů x xxx xxxxx.
Čl. 11
(1) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx. Vlastnické xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxx. Xxxxxx xx zaručuje.
(2) Zákon xxxxxxx, xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxx celé společnosti, xxxxxxx národního xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxx xxx být xxx xx xxxxxxxxxxx xxxxx, xxxx xxxx určených xxxxxxxxxxx xxxx; xxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx, xx xxxxxx věci xxxxx xxx pouze xx vlastnictví občanů xxxx xxxxxxxxxxx xxxx xx sídlem v Xxxxx a Slovenské Xxxxxxxxxxx Republice.
(3) Vlastnictví xxxxxxxx. Xxxxx xxx xxxxxxxx xx xxxx xxxx druhých anebo x xxxxxxx se xxxxxxx chráněnými xxxxxxxx xxxxx. Jeho xxxxx xxxxx poškozovat xxxxxx xxxxxx, přírodu x xxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx.
(4) Xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx práva xx xxxxx ve xxxxxxxx xxxxx, x xx na základě xxxxxx x za xxxxxxx.
(5) Xxxx a xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxx xx xxxxxxx xxxxxx.
Čl. 12
(1) Obydlí xx nedotknutelné. Xxxx xxxxxxxx xx xxx xxxxxxxx xxx souhlasu xxxx, kdo v xxx xxxxx.
(2) Domovní xxxxxxxxx xx přípustná xxx xxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx, x xx na xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx. Xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
(3) Xxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxxxxxxxx obydlí mohou xxx xxxxxxx xxxxxxxx, xxx je-li to x xxxxxxxxxxxx společnosti xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxx nebo xxxxxx xxxx, xxx ochranu xxxx x xxxxxx xxxxxxx anebo xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx ohrožení xxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxx. Xxxxx je xxxxxx xxxxxxx také xxx podnikání nebo xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx, xxxxx xxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx, též je-li xx xxxxxxxx xxx xxxxxx úkolů xxxxxxx xxxxxx.
Čl. 13
Xxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxx tajemství xxxxxx xxxxxxxxxx x záznamů, xx xxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxx, xxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxx, s xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx, xxxxx stanoví xxxxx. Xxxxxx se xxxxxxxx tajemství xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx, xxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx.
Xx. 14
(1) Xxxxxxx xxxxxx x xxxxxx xx xxxxxxxx.
(2) Xxxxx, xxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx Xxxxx a Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Republiky, xx xxxxx xxxxxxxx je xxxxxxx.
(3) Xxxx svobody xxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxxx xx xx nevyhnutelné xxx xxxxxxxxxx xxxxx, udržení xxxxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxx xxxxxx nebo xxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxx x xx xxxxxxxxxx územích xxx x důvodu xxxxxxx xxxxxxx.
(4) Xxxxx xxxxx xx xxxxx na xxxxxxxx xxxxx xx xxxxx Xxxxx x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Republiky. Xxxxx xxxxxx xxx xxxxx x xxxxxxxx xxx xxxxxx.
(5) Cizinec xxxx xxx vyhoštěn xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx.
Xx. 15
(1) Xxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx. Xxxxx xx xxxxx xxxxxx své xxxxxxxxxxx xxxx víru xxxxx být xxx xxxxxxxxxxxx vyznání.
(2) Xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx tvorby xx xxxxxxxx.
(3) Xxxxx nemůže xxx nucen vykonávat xxxxxxxxx xxxxxx, xxxxx xx xx x xxxxxxx x xxxx xxxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx. Xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
Xx. 16
(1) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxx xxx xxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxx, xxxxxxxx xxxx xxxxxxx, bohoslužbou, xxxxxxxxxx, náboženskými xxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx.
(2) Xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx své xxxxxxxxxxx, zejména xxxxxxxx xxx orgány, ustanovují xxx duchovní a xxxxxxx xxxxxxx x xxxx xxxxxxxx instituce xxxxxxxxx na státních xxxxxxxx.
(3) Zákon xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx náboženství xx xxxxxxxx xxxxxxx.
(4) Xxxxx těchto xxxx xxxx xxx xxxxxx xxxxxxx, jde-li x xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx nezbytná xxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxx, xxxxxx x mravnosti xxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxx.
Xxxxx druhý
Politická práva
Čl. 17
(1) Svoboda xxxxxxx x právo na xxxxxxxxx jsou xxxxxxxx.
(2) Xxxxx má xxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxx, písmem, tiskem, xxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx, xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxx, přijímat x xxxxxxxxxx ideje x informace xxx xxxxxx na xxxxxxx xxxxx.
(3) Xxxxxxx xx xxxxxxxxxxx.
(4) Svobodu projevu x právo xxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxx omezit xxxxxxx, xxx-xx x xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx společnosti xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxx a svobod xxxxxxx, xxxxxxxxxx xxxxx, xxxxxxxx xxxxxxxxxx, ochranu xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx.
(5) Xxxxxx xxxxxx x xxxxxx územní xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx způsobem xxxxxxxxxx xxxxxxxxx o své xxxxxxxx. Podmínky x xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
Xx. 18
(1) Xxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx; xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx společného xxxxx xx xxxxx xxxxx xxx xxxx x jinými xx xxxxxxx xx státní xxxxxx a orgány xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx, xxxxxx x xxxxxxxxxx.
(2) Xxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx do xxxxxxxxxxxx xxxxx.
(3) Peticemi xx xxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxx základních xxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx Listinou.
Čl. 19
(1) Xxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx.
(2) Xxxx xxxxx lze xxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx, jde-li x xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx nezbytná xxx xxxxxxx xxxx a xxxxxx xxxxxxx, xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx, xxxxxx, xxxxxxxxx, xxxxxxx nebo xxx xxxxxxxxxx xxxxx. Xxxxxxxxxxx však nesmí xxx xxxxxxxxx povolením xxxxxx veřejné správy.
Čl. 20
(1) Právo xxxxxxxx se sdružovat xx xxxxxxxx. Xxxxx xx xxxxx spolu x jinými xx xxxxxxxxx ve spolcích, xxxxxxxxxxxxx a jiných xxxxxxxxxx.
(2) Xxxxxx mají xxxxx zakládat xxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xx x xxxx.
(3) Výkon xxxxxx xxxx lze omezit xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxxx xx je v xxxxxxxxxxxx společnosti xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx státu, xxxxxxx veřejné xxxxxxxxxxx x veřejného xxxxxxx, xxxxxxxxxxx trestným xxxxx xxxx pro xxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxx.
(4) Xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx hnutí, xxxxx x jiná xxxxxxxx jsou xxxxxxxx xx xxxxx.
Čl. 21
(1) Občané xxxx právo xxxxxxx xx xx xxxxxx xxxxxxxxx věcí xxxxx xxxx xxxxxxxxx volbou xxxxx xxxxxxxx.
(2) Xxxxx xx xxxx konat xx xxxxxxx nepřesahujících xxxxxxxxxx xxxxxxx období xxxxxxxxx xxxxxxx.
(3) Volební xxxxx xx všeobecné x rovné a xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx. Xxxxxxxx výkonu xxxxxxxxx práva stanoví xxxxx.
(4) Xxxxxx xxxx xx xxxxxxx podmínek xxxxxxx x xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx.
Xx. 22
Zákonná xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxx x svobod a xxxx výklad a xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx sil x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx.
Xx. 23
Občané mají xxxxx postavit xx xx xxxxx proti xxxxxxx, kdo xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx řád xxxxxxxx práv a xxxxxxxxxx xxxxxx, xxxxxxxx Xxxxxxxx, xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx a xxxxxx použití xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx znemožněny.
XXXXX XXXXX
XXXXX NÁRODNOSTNÍCH X XXXXXXXXX XXXXXX
Xx. 24
Xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx nebo xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxx xx xxxx.
Xx. 25
(1) Xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx nebo xxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxx rozvoj, xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx x jinými příslušníky xxxxxxx rozvíjet xxxxxxx xxxxxxx, xxxxx rozšiřovat x xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxx mateřském xxxxxx x xxxxxxxxx xx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx. Xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
(2) Xxxxxxx příslušejícím x xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xx xx xxxxxxxx stanovených xxxxxxx xxxxxxxx xxx
x) xxxxx na xxxxxxxx x xxxxxx jazyku,
b) xxxxx užívat jejich xxxxxx x xxxxxxx xxxxx,
x) právo xxxxxx xx xxxxxx věcí xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxx x etnických xxxxxx.
XXXXX XXXXXX
XXXXXXXXXXX, SOCIÁLNÍ X KULTURNÍ XXXXX
Xx.26
(1) Xxxxx xx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx x němu, xxxxx x xxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx.
(2) Xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx pro xxxxx určitých xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx.
(3) Xxxxx xx právo získávat xxxxxxxxxx xxx své xxxxxxx xxxxxxx prací. Xxxxxx, kteří xxxx xxxxx xxxxxxx xxx xxx xxxx xxxxxxxxx, xxxx v přiměřeném xxxxxxx hmotně xxxxxxxxx; xxxxxxxx stanoví xxxxx.
(4) Xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxx.
Xx. 27
(1) Každý xx xxxxx svobodně xx xxxxxxxxx s xxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx a xxxxxxxxxx xxxxx.
(2) Xxxxxxxx xxxxxxxxxx vznikají nezávisle xx státu. Xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx organizací xx xxxxxxxxxxx, xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxx v xxxxxxx xxxx v xxxxxxx.
(3) Xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx a xxxxx x činnost xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxx mohou být xxxxxxx xxxxxxx, xxx-xx x opatření v xxxxxxxxxxxx společnosti xxxxxxxx xxx ochranu xxxxxxxxxxx xxxxx, veřejného pořádku xxxx práv a xxxxxx druhých.
(4) Xxxxx xx xxxxxx je xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx; toto xxxxx nepřísluší xxxxxxx, xxxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxx ozbrojených xxx x příslušníkům xxxxxxxxxxxxxx sborů.
Čl. 28
Xxxxxxxxxxx xxxx xxxxx na spravedlivou xxxxxx xx xxxxx x xx xxxxxxxxxx xxxxxxxx podmínky. Xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
Xx. 29
(1) Ženy, xxxxxxxxx a xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xx zvýšenou xxxxxxx xxxxxx xxx xxxxx x xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx.
(2) Xxxxxxxxx a xxxxx xxxxxxxxx postižené xxxx xxxxx xx zvláštní xxxxxxx v pracovních xxxxxxxx a xx xxxxx při přípravě x povolání.
(3) Xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
Čl. 30
(1) Xxxxxx xxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xx stáří a xxx xxxxxxxxxxxxxx x xxxxx, jakož x xxx xxxxxx živitele.
(2) Xxxxx, xxx xx x xxxxxx nouzi, xx xxxxx xx xxxxxxx xxxxx, xxxxx xx nezbytná pro xxxxxxxxx základních xxxxxxxxx xxxxxxxx.
(3) Xxxxxxxxxxx stanoví xxxxx.
Xx. 31
Každý xx xxxxx na xxxxxxx xxxxxx. Xxxxxx xxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx péči x xx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx, xxxxx xxxxxxx xxxxx.
Čl.32
(1) Xxxxxxxxxxx x xxxxxx xxxx pod xxxxxxxx zákona. Xxxxxxxx xxxxxxx xxxx a xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx.
(2) Xxxx x těhotenství xx xxxxxxxx zvláštní xxxx, xxxxxxx x xxxxxxxxxx vztazích a xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx.
(3) Xxxx xxxxxxxx v xxxxxxxxxx x xxxx xx xxxx xxxxxx xxxxx.
(4) Péče o xxxx x jejich xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxx; děti xxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxx a xxxx. Xxxxx xxxxxx mohou xxx xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxx mohou xxx xx xxxxxx xxxxxxxxx proti xxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx základě xxxxxx.
(5) Rodiče, kteří xxxxxx o děti, xxxx xxxxx na xxxxx xxxxx.
(6) Xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
Xx. 33
(1) Každý xx xxxxx na xxxxxxxx. Školní docházka xx xxxxxxx xx xxxx, kterou stanoví xxxxx.
(2) Xxxxxx xxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx x základních x xxxxxxxxx školách, xxxxx schopností xxxxxx x možností xxxxxxxxxxx xxx xx vysokých xxxxxxx.
(3) Xxxxxxxx jiné xxxxx xxx xxxxxx x xxxxxxxx na xxxx xxx xx xxxxxxxx stanovených zákonem; xx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx za xxxxxx.
(4) Xxxxx xxxxxxx, xx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxx xxxxxx xxxxx na xxxxx xxxxx.
Xx.34
(1) Xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx.
(2) Právo přístupu xx kulturnímu xxxxxxxxx xx zaručeno xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx.
Xx. 35
(1) Každý xx právo xx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx.
(2) Xxxxx xx xxxxx xx xxxxxx a xxxxx xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx x přírodních xxxxxx.
(3) Xxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx, xxxxxxxx xxxxxx, druhové bohatství xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxx míru xxxxxxxxxx xxxxxxx.
XXXXX XXXX
XXXXX XX XXXXXX A XXXXX XXXXXX XXXXXXX
Xx. 36
(1) Xxxxx xx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx x xxxxxxxxxxx a nestranného xxxxx x ve xxxxxxxxxxx případech x xxxxxx orgánu.
(2) Xxx xxxxx, že xxx xx xxxxx právech xxxxxxx rozhodnutím orgánu xxxxxxx správy, může xx obrátit xx xxxx, xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx, xxxxxxxxx-xx zákon xxxxx. X xxxxxxxxx soudu xxxx xxxxx být xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx rozhodnutí xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxx Xxxxxxx.
(3) Xxxxx xx právo xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xx nezákonným xxxxxxxxxxx xxxxx, jiného xxxxxxxx xxxxxx či xxxxxx xxxxxxx správy nebo xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx.
(4) Xxxxxxxx a xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx.
Xx. 37
(1) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxxx xx xx způsobil xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxx osobě blízké.
(2) Xxxxx xx xxxxx xx xxxxxx xxxxx x řízení xxxx xxxxx, xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx, x xx od počátku xxxxxx.
(3) Xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx v xxxxxx xxxxx.
(4) Kdo xxxxxxxx, že xxxxxxxx xxxxx, xxxx xx xxxx jednání, xx xxxxx xx xxxxxxxxxx.
Xx. 38
(1) Xxxxx xxxxx být xxxxx xxxxx zákonnému xxxxxx. Xxxxxxxxxxx xxxxx i xxxxxx xxxxxxx zákon.
(2) Xxxxx má xxxxx, xxx jeho věc xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx, xxx xxxxxxxxxx průtahů x x xxxx xxxxxxxxxxx x xxx xx xxxx xxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx. Xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxx jen x případech stanovených xxxxxxx.
Čl. 39
Jen xxxxx xxxxxxx, které xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx x xxxx trest, xxxxx x xxxx xxxx xxxx xx xxxxxxx xxxx xxxxxxx, xxx xx xxxx xxxxxxxx uložit.
Xx. 40
(1) Xxx xxxx rozhoduje x xxxx x xxxxxx xx trestné xxxx.
(2) Xxxxx, xxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx, xx xxxxxxxxx xx nevinného, pokud xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx rozsudkem xxxxx xxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxx.
(3) Xxxxxxxx xx xxxxx, xxx xx byl xxxxxxxxx xxx x xxxxxxx x přípravě xxxxxxxx x aby se xxxx xxxxx xxx xxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx. Xxxxxxxx xx obhájce xxxxxxx, xxxxxxx xx xxxxx xxxxxx mít xxxx, bude xx xxxxxxxxx xxxxxx. Xxxxx xxxxxxx, x xxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxx obhájce.
(4) Obviněný xx xxxxx odepřít xxxxxxx; xxxxxx xxxxx xxxxx xxx žádným xxxxxxxx zbaven.
(5) Xxxxx xxxxxx být xxxxxxx xxxxxx za xxx, xxx xxxxx již xxx pravomocně xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx. Xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxx xx xxxxxxx.
(6) Trestnost xxxx se posuzuje x xxxxx xx xxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxx, xxx byl xxx xxxxxxx. Xxxxxxxxxx zákona xx xxxxxxx, xxxxxxxx xx xx pro xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx.
HLAVA XXXXX
XXXXXXXXXX XXXXXXXX
Xx. 41
(1) Xxxx xxxxxxxxx x čl. 26, čl. 27 xxxx. 4, čl. 28 xx 31, čl. 32 xxxx. 1 x 3, čl. 33 x 35 Xxxxxxx xx xxxxx xx domáhat xxxxx x mezích xxxxxx, xxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx.
(2) Kde xx x Xxxxxxx xxxxx x zákonu, xxxxxx xx xxx xxxxx Federálního xxxxxxxxxxx, xxxxxxxx x ústavního xxxxxxxxx zákonodárné xxxxxxxxx xxxxxxxxx, xx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx národních xxx.
Xx. 42
(1) Xxxxx Xxxxxxx xxxxxxx xxxxx "xxxxx", xxxxxx xx xxx státní xxxxx Xxxxx x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx.
(2) Cizinci xxxxxxxx x České x Xxxxxxxxx Federativní Xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx Xxxxxxxx, pokud xxxxxx xxxxxxxx výslovně xxxxxxx.
(3) Xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx "xxxxx", rozumí xx xxx xxxxx xxxxxx, xxx-xx x xxxxxxxx xxxxx a svobody, xxxxx Listina xxxxxxxx xxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx.
Xx. 43
Xxxxx a Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx za uplatňování xxxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx. Azyl xxxx xxx xxxxxxx xxxx, xxx xxxxxx x xxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxx právy x xxxxxxxxx.
Xx. 44
Zákon xxxx xxxxxxx a prokurátorům xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxx x čl. 20 xxxx. 2; xxxxxxxxxxxx xxxxxx správy x územní xxxxxxxxxx xx funkcích, které xxxx, xxx xxxxx xxxxxxx x čl. 27 xxxx. 4; xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxxxx ozbrojených sil xxx xxxxx uvedená x čl. 18, 19 x čl. 27 xxxx. 1 až 3, xxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxx. Xxxxxx x povoláních, xxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxx x xxxxxx, xxxx xxxxx xxxxxx xxxxx xx stávku.
Xxxxxxxxx
Xxxxxx předpis x. 2/1993 Xx. *) xxxxx účinnosti xxxx 1.1.1993.
Xx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxx uskutečněné právním xxxxxxxxx x.:
162/1998 Sb., xxxxxx se xxxx Xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx
x účinností xx 1.1.1999
295/2021 Xx., xxxxxx xx xxxx Xxxxxxx základních xxxx x svobod, ve xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x. 162/1998 Xx.
x xxxxxxxxx xx 1.10.2021
Znění xxxxxxxxxxxx právních norem xxxxxx xxxxxxxx předpisů x xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx, xxxxx xx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx.
*) LISTINA XXXXXXXXXX XXXX X XXXXXX byla xxxxxx xxxxxxx xxx č. 23/1991 Sb.