Právní předpis byl sestaven k datu 13.12.2025.
Zobrazené znění právního předpisu je účinné od 01.10.2021.
Usnesení o vyhlášení Listiny základních práv a svobod jako součásti ústavního pořádku České republiky
2/1993 Sb.
Usnesení o vyhlášení Listiny základních práv a svobod
Listina základních práv a svobod
HLAVA PRVNÍ - OBECNÁ USTANOVENÍ Čl. 1 Čl. 2 Čl. 3 Čl. 4
HLAVA DRUHÁ - LIDSKÁ PRÁVA A ZÁKLADNÍ SVOBODY
Oddíl první - Základní lidská práva a svobody Čl. 5 Čl. 6 Čl. 7 Čl. 8 Čl. 9 Čl. 10 Čl. 11 Čl. 12 Čl. 13 Čl. 14 Čl. 15 Čl. 16
Oddíl druhý - Politická práva Čl. 17 Čl. 18 Čl. 19 Čl. 20 Čl. 21 Čl. 22 Čl. 23
HLAVA TŘETÍ - PRÁVA NÁRODNOSTNÍCH A ETNICKÝCH MENŠIN Čl. 24 Čl. 25
HLAVA ČTVRTÁ - HOSPODÁŘSKÁ, SOCIÁLNÍ A KULTURNÍ PRÁVA Čl. 26 Čl. 27 Čl. 28 Čl. 29 Čl. 30 Čl. 31 Čl. 32 Čl. 33 Čl. 34 Čl. 35
HLAVA PÁTÁ - PRÁVO NA SOUDNÍ A JINOU PRÁVNÍ OCHRANU Čl. 36 Čl. 37 Čl. 38 Čl. 39 Čl. 40
HLAVA ŠESTÁ - USTANOVENÍ SPOLEČNÁ Čl. 41 Čl. 42 Čl. 43 Čl. 44
2
XXXXXXXX
xxxxxxxxxxxxx České xxxxxxx xxxx
xx xxx 16. xxxxxxxx 1992
x xxxxxxxxx XXXXXXX XXXXXXXXXX XXXX X XXXXXX xxxx xxxxxxxx ústavního xxxxxxx Xxxxx republiky
Předsednictvo Xxxxx xxxxxxx rady xx xxxxxxx xxxxx:
Xxxxxxxxxxxxx České xxxxxxx xxxx vyhlašuje XXXXXXX ZÁKLADNÍCH XXXX X XXXXXX xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx Xxxxx xxxxxxxxx.
&xxxx;
Xxxx x. x.
LISTINA XXXXXXXXXX XXXX X XXXXXX
Xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxx Xxxxx xxxxxxx xxxx x Xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx,
xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx, práv xxxxxx a xxxxxxxxxxxx xxxxxx,
xxxxxxxxx na xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx lidství x xx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx tradice xxxxxx xxxxxx,
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx z xxx, xxx xxxxxx práva x základní xxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx,
xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx společným xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx,
xxxxxxxxxx x xxxxx českého xxxxxx a xxxxxxxxxxx xxxxxx xx sebeurčení,
připomínajíc xx svůj xxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx na Xxxx
x xxxxxxxxxx xxxx, xxx xx Xxxxx x Slovenská Federativní Xxxxxxxxx důstojně xxxxxxxx xxxx xxxxx, jež xxxx xxxxxxx xxx,
xxxxxxx xx na této Xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx:
HLAVA XXXXX
XXXXXX XXXXXXXXXX
Xx. 1
Xxxx xxxx svobodní x rovní v xxxxxxxxxxx i x xxxxxxx. Základní práva x svobody xxxx xxxxxxxxxxx, nezcizitelné, xxxxxxxxxxxxxx x nezrušitelné.
Čl. 2
(1) Stát xx založen xx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxx xx xxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx, xxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxx.
(2) Xxxxxx xxx xxx xxxxxxxxxx xxx v případech x x mezích xxxxxxxxxxx xxxxxxx, x xx způsobem, xxxxx xxxxx stanoví.
(3) Každý xxxx xxxxx, xx xxxx zákonem zakázáno, x xxxxx nesmí xxx xxxxx xxxxx, xx xxxxx neukládá.
Xx. 3
(1) Xxxxxxxx xxxxx x svobody xx xxxxxxxx všem xxx xxxxxxx pohlaví, xxxx, barvy xxxxx, xxxxxx, víry x xxxxxxxxxxx, politického xx xxxxxx xxxxxxxx, xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx původu, xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxx, xxxx nebo xxxxxx postavení.
(2) Každý xx právo xxxxxxxx xxxxxxxxxx o xxx xxxxxxxxxx. Xxxxxxxx se xxxxxxxx xxxxxxxxxxx tohoto xxxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx.
(3) Xxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxx xx právech xxx uplatňování xxxx xxxxxxxxxx práv x xxxxxx.
Xx. 4
(1) Xxxxxxxxxx xxxxx být xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx xxxxxx x x xxxx mezích a xxx při xxxxxxxxx xxxxxxxxxx práv x xxxxxx.
(2) Xxxx základních xxxx x xxxxxx xxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx Listinou xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx (xxxx jen "Xxxxxxx") upraveny xxxxx xxxxxxx.
(3) Zákonná xxxxxxx xxxxxxxxxx práv x xxxxxx musí xxxxxx xxxxxx pro xxxxxxx xxxxxxx, xxxxx splňují xxxxxxxxx podmínky.
(4) Při xxxxxxxxx ustanovení x xxxxxx základních práv x xxxxxx xxxx xxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx a xxxxxx. Xxxxxx xxxxxxx nesmějí xxx xxxxxxxxxx k xxxxx xxxxxx, než xxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx.
XXXXX DRUHÁ
LIDSKÁ PRÁVA X ZÁKLADNÍ XXXXXXX
Xxxxx xxxxx
Xxxxxxxx xxxxxx práva x xxxxxxx
Xx. 5
Xxxxx xx xxxxxxxxx xxx xxxxx.
Xx. 6
(1) Xxxxx xx xxxxx na xxxxx. Lidský xxxxx xx xxxxx xxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxx.
(2) Xxxxx xxxxx být xxxxxx xxxxxx.
(3) Xxxxx xxxxx se xxxxxxxxxxx.
(4) Xxxxxxxxx práv xxxxx xxxxxx článku xxxx, xxxxxxxx byl někdo xxxxxx xxxxxx v xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx, xxxxx xxxxx xxxxxx xxxx trestné. Xxxxx xxxxxx xxxxx svůj xx xxxxx jiného xxxxxxx x xx xxxxxx je xxxxxxxx xx xxxxxxxx, xxxxx xxxxxxx xxxxx.
Xx. 7
(1) Xxxxxxxxxxxxxxx xxxxx x jejího xxxxxxxx xx xxxxxxxx. Xxxxxxx xxxx být xxx x případech xxxxxxxxxxx xxxxxxx.
(2) Xxxxx xxxxx xxx xxxxx xxx podroben xxxxxxx, xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx.
Xx. 8
(1) Osobní xxxxxxx je xxxxxxxx.
(2) Xxxxx nesmí xxx xxxxxx nebo zbaven xxxxxxx jinak xxx x xxxxxx a xxxxxxxx, xxxxx xxxxxxx xxxxx. Xxxxx nesmí xxx xxxxxx svobody xxxxx xxx neschopnost xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx.
(3) Xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xx možno zadržet xxx x případech xxxxxxxxxxx v zákoně. Xxxxxxxx xxxxx xxxx xxx ihned xxxxxxxxx x xxxxxx zadržení, xxxxxxxxxxx a xxxxxxxxxx xx 48 hodin xxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx. Xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xx 24 xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx a xxxxxxxxxx x xxxxx, nebo xx propustit na xxxxxxx.
(4) Xxxxxxxx obviněného xx xxxxx jen xx písemný xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx. Xxxxxxx xxxxx xxxx xxx xx 24 hodin xxxxxxxxx xxxxx. Xxxxxx xxxx zatčenou xxxxx xx 24 xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x rozhodnout o xxxxx nebo xx xxxxxxxxx xx xxxxxxx.
(5) Xxxxx nesmí xxx xxxx do xxxxx, xxx x xxxxxx x xx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx x xx základě xxxxxxxxxx xxxxx.
(6) Xxxxx stanoví, xx kterých xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx x ústavní xxxxxxxxxxxx xxxx xxx svého xxxxxxxx. Xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxx xx 24 xxxxx xxxxxxxx xxxxx, xxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx 7 xxx.
Čl. 9
(1) Xxxxx xxxxx být podroben xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxx.
(2) Xxxxxxxxxx odstavce 1 xx nevztahuje xx:
x) xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx osobám xx výkonu trestu xxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxx vykonávajícím xxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx,
x) xxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx povinné vojenské xxxxxx,
x) službu vyžadovanou xx xxxxxxx xxxxxx x případě živelných xxxxxx, xxxxx, xxxx xxxxxx nebezpečí, které xxxxxxxx životy, xxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx,
x) xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxx, zdraví xxxx xxxx xxxxxxx.
Čl. 10
(1) Xxxxx xx právo, aby xxxx zachována xxxx xxxxxx důstojnost, osobní xxxx, dobrá xxxxxx x xxxxxxxx jeho xxxxx.
(2) Xxxxx xx xxxxx xx xxxxxxx xxxx neoprávněným zasahováním xx soukromého a xxxxxxxxx života.
(3) Každý xx právo na xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx x své osobě.
Xx. 11
(1) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx. Vlastnické právo xxxxx vlastníků má xxxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxx. Xxxxxx xx xxxxxxxx.
(2) Zákon xxxxxxx, xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxx celé xxxxxxxxxxx, xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxx xxx xxx jen xx xxxxxxxxxxx xxxxx, xxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx osob; xxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx, xx xxxxxx věci xxxxx xxx xxxxx xx vlastnictví občanů xxxx právnických osob xx sídlem x Xxxxx x Slovenské Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx.
(3) Vlastnictví xxxxxxxx. Xxxxx být xxxxxxxx xx xxxx xxxx druhých xxxxx x rozporu xx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx. Xxxx výkon xxxxx xxxxxxxxxx lidské xxxxxx, přírodu x xxxxxxx prostředí nad xxxx xxxxxxxxxx zákonem.
(4) Xxxxxxxxxxx nebo xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx práva xx xxxxx ve xxxxxxxx zájmu, x xx na xxxxxxx xxxxxx x za xxxxxxx.
(5) Xxxx x xxxxxxxx lze ukládat xxx xx základě xxxxxx.
Čl. 12
(1) Xxxxxx xx xxxxxxxxxxxxx. Není xxxxxxxx xx něj xxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxx, xxx v xxx xxxxx.
(2) Xxxxxxx xxxxxxxxx xx přípustná xxx xxx účely xxxxxxxxx xxxxxx, a xx xx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx. Xxxxxx provedení domovní xxxxxxxxx xxxxxxx zákon.
(3) Xxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxx mohou xxx xxxxxxx xxxxxxxx, xxx je-li xx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx pro ochranu xxxxxx xxxx xxxxxx xxxx, xxx ochranu xxxx a svobod xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxx. Pokud xx xxxxxx xxxxxxx také xxx podnikání nebo xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx, xxxxx být xxxxxx zásahy xxxxxxx xxxxxxxx, též je-li xx xxxxxxxx pro xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx.
Xx. 13
Nikdo xxxxx xxxxxxx listovní xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx a xxxxxxx, xx xxx uchovávaných x xxxxxxxx, xxxx xxxxxxxxxx poštou xxxxx xxxxx xxxxxxxx, x xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx, xxxxx xxxxxxx xxxxx. Xxxxxx xx xxxxxxxx tajemství zpráv xxxxxxxxxx telefonem, xxxxxxxxxx xxxx xxxxx podobným xxxxxxxxx.
Xx. 14
(1) Svoboda xxxxxx x xxxxxx xx xxxxxxxx.
(2) Xxxxx, xxx se xxxxxxxxx xxxxxxx na území Xxxxx x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx, má xxxxx xxxxxxxx je xxxxxxx.
(3) Xxxx svobody xxxxx xxx omezeny xxxxxxx, jestliže je xx xxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxx, xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx, ochranu xxxxxx xxxx xxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxx x xx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxx x xxxxxx ochrany xxxxxxx.
(4) Xxxxx xxxxx xx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxx Xxxxx x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Republiky. Xxxxx nemůže být xxxxx x xxxxxxxx xxx xxxxxx.
(5) Xxxxxxx xxxx být xxxxxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx.
Xx. 15
(1) Xxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxx je xxxxxxxx. Xxxxx xx xxxxx změnit xxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxx být bez xxxxxxxxxxxx xxxxxxx.
(2) Xxxxxxx xxxxxxxxx bádání a xxxxxxxx xxxxxx je xxxxxxxx.
(3) Nikdo xxxxxx xxx xxxxx vykonávat xxxxxxxxx xxxxxx, pokud xx xx v xxxxxxx x xxxx xxxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx. Xxxxxxxxxxx stanoví xxxxx.
Xx. 16
(1) Xxxxx xx xxxxx svobodně xxxxxxxxxx xxx náboženství xxxx víru xxx xxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxx, xxxxxxxx xxxx veřejně, bohoslužbou, xxxxxxxxxx, náboženskými úkony xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx.
(2) Xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx své xxxxxxxxxxx, xxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxx, ustanovují xxx xxxxxxxx a xxxxxxx xxxxxxx a xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx na státních xxxxxxxx.
(3) Xxxxx stanoví xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx státních xxxxxxx.
(4) Xxxxx těchto práv xxxx xxx omezen xxxxxxx, jde-li o xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx veřejné bezpečnosti x xxxxxxx, zdraví x xxxxxxxxx xxxx xxxx a xxxxxx xxxxxxx.
Xxxxx druhý
Politická práva
Čl. 17
(1) Svoboda xxxxxxx x xxxxx xx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx.
(2) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxx názory xxxxxx, xxxxxx, xxxxxx, xxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx, jakož x xxxxxxxx vyhledávat, xxxxxxxx x rozšiřovat xxxxx x xxxxxxxxx bez xxxxxx na xxxxxxx xxxxx.
(3) Xxxxxxx xx xxxxxxxxxxx.
(4) Xxxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxx, xxx-xx x opatření x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxx a xxxxxx xxxxxxx, xxxxxxxxxx xxxxx, xxxxxxxx xxxxxxxxxx, xxxxxxx xxxxxxxxx zdraví x xxxxxxxxx.
(5) Xxxxxx xxxxxx x xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx x své xxxxxxxx. Podmínky a xxxxxxxxx xxxxxxx zákon.
Xx. 18
(1) Petiční xxxxx je xxxxxxxx; xx věcech veřejného xxxx jiného xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxx sám nebo x xxxxxx se xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxx a xxxxxx xxxxxx samosprávy x xxxxxxxx, xxxxxx x xxxxxxxxxx.
(2) Xxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxx.
(3) Peticemi xx xxxxx xxxxxxx x porušování xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx Xxxxxxxx.
Čl. 19
(1) Xxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xx zaručeno.
(2) Toto xxxxx xxx xxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx na veřejných xxxxxxx, jde-li x xxxxxxxx x demokratické xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx práv x xxxxxx xxxxxxx, ochranu xxxxxxxxx xxxxxxx, xxxxxx, xxxxxxxxx, majetku xxxx xxx bezpečnost xxxxx. Xxxxxxxxxxx však xxxxx xxx xxxxxxxxx povolením xxxxxx xxxxxxx xxxxxx.
Xx. 20
(1) Právo xxxxxxxx xx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx. Každý xx právo xxxxx x jinými xx xxxxxxxxx ve xxxxxxxx, xxxxxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx.
(2) Xxxxxx mají xxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxx strany x xxxxxxxxx hnutí x xxxxxxxxx se x xxxx.
(3) Výkon těchto xxxx xxx xxxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxxx xx je x xxxxxxxxxxxx společnosti nezbytné xxx xxxxxxxxxx xxxxx, xxxxxxx xxxxxxx bezpečnosti x xxxxxxxxx pořádku, xxxxxxxxxxx xxxxxxxx činům xxxx xxx xxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxx.
(4) Xxxxxxxxx xxxxxx x politická hnutí, xxxxx i xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xx xxxxx.
Xx. 21
(1) Občané xxxx xxxxx xxxxxxx xx xx správě xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx volbou xxxxx xxxxxxxx.
(2) Xxxxx xx musí konat xx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx období xxxxxxxxx zákonem.
(3) Xxxxxxx xxxxx xx všeobecné x rovné x xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx. Xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx práva xxxxxxx xxxxx.
(4) Občané xxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx x jiným veřejným xxxxxxx.
Xx. 22
Xxxxxxx úprava xxxxx politických xxxx x xxxxxx a xxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxx umožňovat x xxxxxxxxxx svobodnou xxxxxx xxxxxxxxxxx xxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx.
Xx. 23
Xxxxxx mají xxxxx xxxxxxxx se xx xxxxx xxxxx xxxxxxx, kdo xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx řád xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx, xxxxxxxx Xxxxxxxx, xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxx použití xxxxxxxxx xxxxxxxxxx jsou znemožněny.
HLAVA TŘETÍ
PRÁVA XXXXXXXXXXXXX X XXXXXXXXX XXXXXX
Xx. 24
Xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx etnické xxxxxxx nesmí být xxxxxx xx xxxx.
Xx. 25
(1) Občanům xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxx rozvoj, xxxxxxx právo společně x xxxxxx příslušníky xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx, xxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx informace x jejich xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xx v xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx. Xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
(2) Xxxxxxx příslušejícím x xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxx menšinám xx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx též
a) xxxxx xx vzdělání x xxxxxx jazyku,
b) xxxxx xxxxxx jejich xxxxxx x úředním xxxxx,
x) xxxxx účasti xx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx.
XXXXX XXXXXX
XXXXXXXXXXX, XXXXXXXX X XXXXXXXX XXXXX
Xx.26
(1) Xxxxx xx xxxxx xx xxxxxxxxx volbu xxxxxxxx a přípravu x xxxx, jakož x xxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx.
(2) Zákon xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x omezení xxx xxxxx xxxxxxxx povolání xxxx xxxxxxxx.
(3) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx. Xxxxxx, kteří xxxx xxxxx xxxxxxx xxx xxx viny vykonávat, xxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx; xxxxxxxx stanoví zákon.
(4) Xxxxx může stanovit xxxxxxxxx úpravu xxx xxxxxxx.
Čl. 27
(1) Každý xx právo xxxxxxxx xx xxxxxxxxx x xxxxxx na ochranu xxxxx xxxxxxxxxxxxx a xxxxxxxxxx xxxxx.
(2) Xxxxxxxx xxxxxxxxxx vznikají xxxxxxxxx xx xxxxx. Xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx organizací xx xxxxxxxxxxx, xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx některé x xxxx x xxxxxxx nebo x xxxxxxx.
(3) Xxxxxxx odborových xxxxxxxxxx a xxxxx x xxxxxxx jiných xxxxxxxx na xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx a xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx být xxxxxxx xxxxxxx, xxx-xx x xxxxxxxx v xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx, xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx práv a xxxxxx druhých.
(4) Xxxxx xx stávku xx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx; xxxx xxxxx nepřísluší xxxxxxx, xxxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx a xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxx.
Čl. 28
Zaměstnanci mají xxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xx práci x na xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx. Podrobnosti xxxxxxx xxxxx.
Xx. 29
(1) Xxxx, xxxxxxxxx a xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx na zvýšenou xxxxxxx xxxxxx při xxxxx x xx xxxxxxxx xxxxxxxx podmínky.
(2) Xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx postižené xxxx xxxxx na zvláštní xxxxxxx x pracovních xxxxxxxx a na xxxxx xxx přípravě x xxxxxxxx.
(3) Podrobnosti xxxxxxx xxxxx.
Xx. 30
(1) Xxxxxx xxxx xxxxx na xxxxxxxxx xxxxxx zabezpečení xx xxxxx a xxx xxxxxxxxxxxxxx x xxxxx, xxxxx i xxx xxxxxx xxxxxxxx.
(2) Xxxxx, kdo xx x hmotné xxxxx, xx právo xx xxxxxxx xxxxx, xxxxx xx nezbytná xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx.
(3) Podrobnosti xxxxxxx xxxxx.
Xx. 31
Každý xx xxxxx xx ochranu xxxxxx. Xxxxxx xxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx na xxxxxxxxxx zdravotní xxxx x na xxxxxxxxx xxxxxxx za xxxxxxxx, xxxxx xxxxxxx zákon.
Čl.32
(1) Xxxxxxxxxxx x xxxxxx xxxx xxx xxxxxxxx xxxxxx. Xxxxxxxx xxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx.
(2) Xxxx v xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx, xxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx.
(3) Xxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx x mimo xx xxxx xxxxxx xxxxx.
(4) Xxxx x xxxx x xxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxx; xxxx mají xxxxx xx rodičovskou xxxxxxx x péči. Xxxxx xxxxxx mohou xxx omezena x xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxx xx xxxxxx xxxxxxxxx proti xxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxxxx.
(5) Xxxxxx, kteří xxxxxx o xxxx, xxxx xxxxx na xxxxx xxxxx.
(6) Podrobnosti xxxxxxx xxxxx.
Čl. 33
(1) Xxxxx xx právo na xxxxxxxx. Xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xx xxxx, xxxxxx xxxxxxx xxxxx.
(2) Xxxxxx mají xxxxx xx bezplatné xxxxxxxx x xxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx, xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxxx.
(3) Xxxxxxxx xxxx xxxxx xxx xxxxxx x xxxxxxxx xx xxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx zákonem; xx xxxxxxxx xxxxxxx xx může xxxxxxxx xxxxxxxxxx za úplatu.
(4) Xxxxx xxxxxxx, za xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxx studiu xxxxx xx pomoc xxxxx.
Xx.34
(1) Xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx.
(2) Právo xxxxxxxx xx kulturnímu xxxxxxxxx xx zaručeno za xxxxxxxx xxxxxxxxxxx zákonem.
Čl. 35
(1) Každý xx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx.
(2) Xxxxx xx právo xx xxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx.
(3) Xxx xxxxxx xxxxx xxxx nikdo xxxxx xxxxxxxxx xxx poškozovat xxxxxxx xxxxxxxxx, xxxxxxxx xxxxxx, xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx x kulturní xxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxxx zákonem.
HLAVA XXXX
XXXXX NA XXXXXX X XXXXX XXXXXX XXXXXXX
Xx. 36
(1) Xxxxx se může xxxxxxx xxxxxxxxxx postupem xxxxx xxxxx u xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxx x ve xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx u xxxxxx xxxxxx.
(2) Kdo xxxxx, xx xxx xx svých xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx, může xx obrátit xx xxxx, aby xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx, xxxxxxxxx-xx xxxxx jinak. X xxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx rozhodnutí xxxxxxxxxx xx základních xxxx a xxxxxx xxxxx Xxxxxxx.
(3) Xxxxx xx xxxxx xx xxxxxxx xxxxx způsobené xx nezákonným xxxxxxxxxxx xxxxx, xxxxxx státního xxxxxx či xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx postupem.
(4) Xxxxxxxx a podrobnosti xxxxxxxx zákon.
Xx. 37
(1) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxxx xx xx xxxxxxxx nebezpečí xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxx xxxxx xxxxxx.
(2) Xxxxx má xxxxx xx xxxxxx pomoc x řízení xxxx xxxxx, jinými xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx, a xx od xxxxxxx xxxxxx.
(3) Xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx x xxxxxx xxxxx.
(4) Xxx xxxxxxxx, xx xxxxxxxx xxxxx, xxxx xx xxxx jednání, xx xxxxx na xxxxxxxxxx.
Xx. 38
(1) Xxxxx xxxxx xxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx. Xxxxxxxxxxx xxxxx i xxxxxx xxxxxxx xxxxx.
(2) Xxxxx xx xxxxx, xxx xxxx věc xxxx projednána xxxxxxx, xxx zbytečných xxxxxxx x v jeho xxxxxxxxxxx x xxx xx mohl xxxxxxxx xx všem xxxxxxxxxx xxxxxxx. Xxxxxxxxx xxxx xxx vyloučena xxx x xxxxxxxxx stanovených xxxxxxx.
Xx. 39
Xxx xxxxx xxxxxxx, které xxxxxxx xx xxxxxxxx činem x xxxx trest, xxxxx i xxxx xxxx xxxx na xxxxxxx xxxx xxxxxxx, xxx xx xxxx xxxxxxxx xxxxxx.
Čl. 40
(1) Xxx xxxx xxxxxxxxx x xxxx x xxxxxx xx xxxxxxx xxxx.
(2) Xxxxx, xxxxx němuž xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx, xx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxx, xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx nebyla xxxx xxxx vyslovena.
(3) Xxxxxxxx xx xxxxx, xxx xx xxx xxxxxxxxx xxx a možnost x přípravě xxxxxxxx x xxx se xxxx hájit xxx xxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx. Xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxx, ačkoliv ho xxxxx xxxxxx mít xxxx, xxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx. Xxxxx xxxxxxx, x xxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx na xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx.
(4) Xxxxxxxx xx xxxxx odepřít xxxxxxx; xxxxxx xxxxx xxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxx zbaven.
(5) Xxxxx xxxxxx být trestně xxxxxx xx čin, xxx xxxxx již xxx pravomocně xxxxxxxx xxxx zproštěn xxxxxxxx. Xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx opravných xxxxxxxxxx x xxxxxxx xx xxxxxxx.
(6) Xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxx x xxxxx xx xxxxxx podle xxxxxx xxxxxxxx v době, xxx byl čin xxxxxxx. Pozdějšího xxxxxx xx xxxxxxx, jestliže xx xx xxx xxxxxxxxx příznivější.
HLAVA XXXXX
XXXXXXXXXX XXXXXXXX
Xx. 41
(1) Xxxx xxxxxxxxx x čl. 26, čl. 27 xxxx. 4, čl. 28 xx 31, čl. 32 xxxx. 1 a 3, čl. 33 x 35 Xxxxxxx xx xxxxx se xxxxxxx xxxxx v xxxxxx xxxxxx, xxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx.
(2) Xxx xx v Xxxxxxx xxxxx o xxxxxx, xxxxxx xx xxx xxxxx Federálního shromáždění, xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx, že xxxxxx xxxxxxxx zákonům xxxxxxxxx xxx.
Xx. 42
(1) Xxxxx Xxxxxxx xxxxxxx pojmu "xxxxx", rozumí xx xxx xxxxxx občan Xxxxx x Slovenské Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx.
(2) Xxxxxxx xxxxxxxx x České x Slovenské Federativní Xxxxxxxxx lidských xxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx Xxxxxxxx, pokud xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx.
(3) Xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx pojmu "xxxxx", rozumí se xxx xxxxx xxxxxx, xxx-xx x xxxxxxxx xxxxx a xxxxxxx, xxxxx Listina přiznává xxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx.
Xx. 43
Xxxxx x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx xxxxxxxxx azyl xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx. Xxxx xxxx xxx xxxxxxx tomu, xxx xxxxxx v xxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx.
Xx. 44
Zákon xxxx xxxxxxx x prokurátorům xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxx x čl. 20 odst. 2; xxxxxxxxxxxx státní správy x xxxxxx samosprávy xx xxxxxxxx, xxxxx xxxx, též xxxxx xxxxxxx v čl. 27 xxxx. 4; příslušníkům xxxxxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxxxx ozbrojených xxx xxx xxxxx xxxxxxx x čl. 18, 19 x čl. 27 odst. 1 xx 3, xxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxx. Xxxxxx x xxxxxxxxxx, xxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx nezbytná xxx ochranu xxxxxx x xxxxxx, xxxx xxxxx xxxxxx právo xx stávku.
Xxxxxxxxx
Xxxxxx xxxxxxx x. 2/1993 Sb. *) xxxxx účinnosti xxxx 1.1.1993.
Xx xxxxx tohoto xxxxxxxx xxxxxxxx jsou xxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx právním xxxxxxxxx x.:
162/1998 Xx., xxxxxx xx mění Xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx
x xxxxxxxxx xx 1.1.1999
295/2021 Xx., xxxxxx xx xxxx Xxxxxxx základních xxxx x xxxxxx, xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x. 162/1998 Xx.
x xxxxxxxxx od 1.10.2021
Znění xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx právních xxxxxxxx x xxxxxxxx není xxxxxxxxxxxxx, xxxxx xx xxxx xxxxxx derogační xxxxx xxxxx uvedeného xxxxxxxx xxxxxxxx.
*) LISTINA XXXXXXXXXX XXXX X XXXXXX byla xxxxxx xxxxxxx xxx č. 23/1991 Sb.