Právní předpis byl sestaven k datu 26.11.2025.
Zobrazené znění právního předpisu je účinné od 01.10.2021.
Usnesení o vyhlášení Listiny základních práv a svobod jako součásti ústavního pořádku České republiky
2/1993 Sb.
Usnesení o vyhlášení Listiny základních práv a svobod
Listina základních práv a svobod
HLAVA PRVNÍ - OBECNÁ USTANOVENÍ Čl. 1 Čl. 2 Čl. 3 Čl. 4
HLAVA DRUHÁ - LIDSKÁ PRÁVA A ZÁKLADNÍ SVOBODY
Oddíl první - Základní lidská práva a svobody Čl. 5 Čl. 6 Čl. 7 Čl. 8 Čl. 9 Čl. 10 Čl. 11 Čl. 12 Čl. 13 Čl. 14 Čl. 15 Čl. 16
Oddíl druhý - Politická práva Čl. 17 Čl. 18 Čl. 19 Čl. 20 Čl. 21 Čl. 22 Čl. 23
HLAVA TŘETÍ - PRÁVA NÁRODNOSTNÍCH A ETNICKÝCH MENŠIN Čl. 24 Čl. 25
HLAVA ČTVRTÁ - HOSPODÁŘSKÁ, SOCIÁLNÍ A KULTURNÍ PRÁVA Čl. 26 Čl. 27 Čl. 28 Čl. 29 Čl. 30 Čl. 31 Čl. 32 Čl. 33 Čl. 34 Čl. 35
HLAVA PÁTÁ - PRÁVO NA SOUDNÍ A JINOU PRÁVNÍ OCHRANU Čl. 36 Čl. 37 Čl. 38 Čl. 39 Čl. 40
HLAVA ŠESTÁ - USTANOVENÍ SPOLEČNÁ Čl. 41 Čl. 42 Čl. 43 Čl. 44
2
XXXXXXXX
xxxxxxxxxxxxx Xxxxx xxxxxxx xxxx
xx xxx 16. xxxxxxxx 1992
x xxxxxxxxx XXXXXXX ZÁKLADNÍCH XXXX X SVOBOD xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx pořádku Xxxxx xxxxxxxxx
&xxxx;
Xxxxxxxxxxxxx Xxxxx xxxxxxx xxxx se xxxxxxx takto:
Předsednictvo Xxxxx xxxxxxx rady vyhlašuje XXXXXXX XXXXXXXXXX PRÁV X XXXXXX xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx pořádku Xxxxx xxxxxxxxx.
&xxxx;
Xxxx v. x.
LISTINA XXXXXXXXXX XXXX X SVOBOD
Federální xxxxxxxxxxx xx základě xxxxxx Xxxxx xxxxxxx xxxx x Slovenské národní xxxx,
xxxxxxxxx neporušitelnost xxxxxxxxxxx xxxx člověka, xxxx xxxxxx a xxxxxxxxxxxx xxxxxx,
xxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx x xx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx,
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx x xxx, xxx xxxxxx xxxxx x základní xxxxxxx xxxx x naší xxxxxx xxxxxxxxxxx,
xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxxx těchto xxxx společným xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx národů,
vycházejíc x xxxxx českého xxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxx xx sebeurčení,
připomínajíc xx xxxx xxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xx osud xxxxxxxxx života na Xxxx
x xxxxxxxxxx xxxx, xxx se Xxxxx x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx xxxxxxxx zařadila xxxx xxxxx, xxx xxxx hodnoty xxx,
xxxxxxx xx na této Xxxxxxx xxxxxxxxxx práv x xxxxxx:
XXXXX XXXXX
XXXXXX XXXXXXXXXX
Xx. 1
Xxxx xxxx xxxxxxxx x xxxxx v xxxxxxxxxxx i x xxxxxxx. Xxxxxxxx xxxxx x svobody xxxx xxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxxxx x nezrušitelné.
Xx. 2
(1) Xxxx xx založen xx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxx xx xxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx, xxx na xxxxxxxxxx vyznání.
(2) Xxxxxx xxx xxx xxxxxxxxxx xxx v případech x x xxxxxx xxxxxxxxxxx zákonem, x xx způsobem, který xxxxx xxxxxxx.
(3) Xxxxx xxxx xxxxx, xx xxxx zákonem zakázáno, x nikdo nesmí xxx xxxxx činit, xx xxxxx neukládá.
Xx. 3
(1) Xxxxxxxx xxxxx x svobody xx zaručují xxxx xxx rozdílu xxxxxxx, xxxx, xxxxx xxxxx, xxxxxx, xxxx a xxxxxxxxxxx, politického či xxxxxx smýšlení, xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxx, xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxx, xxxx xxxx xxxxxx postavení.
(2) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx x své xxxxxxxxxx. Xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx směřující x odnárodňování.
(3) Xxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxx na xxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx práv x xxxxxx.
Čl. 4
(1) Xxxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxx na xxxxxxx xxxxxx x x xxxx xxxxxx x xxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx.
(2) Xxxx základních xxxx x xxxxxx xxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx Listinou xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx (xxxx xxx "Xxxxxxx") upraveny xxxxx xxxxxxx.
(3) Xxxxxxx omezení xxxxxxxxxx práv x xxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxx xxx všechny xxxxxxx, xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx.
(4) Xxx xxxxxxxxx ustanovení o xxxxxx základních xxxx x xxxxxx musí xxx xxxxxxx jejich xxxxxxxx x smyslu. Xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxx zneužívána k xxxxx xxxxxx, xxx xxx xxxxx byla xxxxxxxxx.
HLAVA XXXXX
XXXXXX XXXXX X XXXXXXXX XXXXXXX
Xxxxx xxxxx
Xxxxxxxx lidská práva x svobody
Čl. 5
Xxxxx xx xxxxxxxxx xxx xxxxx.
Xx. 6
(1) Xxxxx xx právo xx xxxxx. Lidský život xx xxxxx xxxxxxx xxx před xxxxxxxxx.
(2) Xxxxx xxxxx xxx xxxxxx xxxxxx.
(3) Xxxxx xxxxx se xxxxxxxxxxx.
(4) Xxxxxxxxx práv podle xxxxxx xxxxxx xxxx, xxxxxxxx byl xxxxx xxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx, xxxxx xxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxx. Xxxxx xxxxxx život xxxx xx xxxxx jiného xxxxxxx i se xxxxxx je xxxxxxxx xx xxxxxxxx, které xxxxxxx xxxxx.
Čl. 7
(1) Xxxxxxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxxxxxx xx zaručena. Xxxxxxx xxxx xxx xxx x případech xxxxxxxxxxx xxxxxxx.
(2) Nikdo xxxxx být xxxxx xxx xxxxxxxx krutému, xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx nebo xxxxxx.
Čl. 8
(1) Xxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx.
(2) Xxxxx nesmí xxx xxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxx x důvodů x xxxxxxxx, který xxxxxxx xxxxx. Nikdo xxxxx xxx xxxxxx svobody xxxxx xxx neschopnost xxxxxx smluvnímu xxxxxxx.
(3) Xxxxxxxxxx nebo xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xx xxxxx xxxxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx v xxxxxx. Xxxxxxxx xxxxx xxxx xxx ihned xxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxx, xxxxxxxxxxx x nejpozději xx 48 hodin xxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx soudu. Xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xx 24 xxxxx od xxxxxxxx xxxxxxxxxxx a rozhodnout x xxxxx, nebo xx propustit xx xxxxxxx.
(4) Xxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxx xxx xx písemný xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx. Xxxxxxx xxxxx musí xxx xx 24 hodin xxxxxxxxx xxxxx. Soudce xxxx xxxxxxxx osobu xx 24 hodin xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx x xxxxx xxxx ji xxxxxxxxx na xxxxxxx.
(5) Xxxxx xxxxx xxx xxxx xx vazby, xxx z xxxxxx x na xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx a xx základě xxxxxxxxxx xxxxx.
(6) Xxxxx xxxxxxx, xx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx osoba xxxxxxxx xxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxx xxxxx xxxxxxxx. Xxxxxx xxxxxxxx xxxx být xx 24 xxxxx oznámeno xxxxx, který x xxxxx umístění xxxxxxxx xx 7 dnů.
Xx. 9
(1) Nikdo xxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx nebo xxxxxxx.
(2) Xxxxxxxxxx odstavce 1 xx nevztahuje xx:
x) xxxxx ukládané xxxxx zákona xxxxxx xx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx nebo xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx svobody,
b) vojenskou xxxxxx xxxx xxxxx xxxxxx stanovenou xxxxxxx xxxxxxx povinné vojenské xxxxxx,
x) xxxxxx vyžadovanou xx základě zákona x xxxxxxx živelných xxxxxx, xxxxx, xxxx xxxxxx nebezpečí, xxxxx xxxxxxxx xxxxxx, xxxxxx xxxx značné xxxxxxxxx xxxxxxx,
x) xxxxxxx uložené xxxxxxx pro xxxxxxx xxxxxx, xxxxxx xxxx xxxx xxxxxxx.
Xx. 10
(1) Xxxxx xx xxxxx, aby xxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx, xxxxxx xxxx, xxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxx xxxxx.
(2) Xxxxx má xxxxx xx xxxxxxx xxxx neoprávněným xxxxxxxxxxx xx soukromého x xxxxxxxxx xxxxxx.
(3) Xxxxx xx xxxxx na xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx, zveřejňováním xxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx x xxx xxxxx.
Xx. 11
(1) Každý xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx. Xxxxxxxxxx právo xxxxx vlastníků má xxxxxx zákonný xxxxx x xxxxxxx. Xxxxxx xx xxxxxxxx.
(2) Xxxxx xxxxxxx, xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx x zabezpečování xxxxxx celé xxxxxxxxxxx, xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx zájmu xxx xxx xxx xx xxxxxxxxxxx xxxxx, xxxx xxxx určených xxxxxxxxxxx xxxx; zákon xxxx xxxx xxxxxxxx, xx xxxxxx xxxx xxxxx xxx xxxxx xx vlastnictví xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx osob xx sídlem v Xxxxx x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx.
(3) Xxxxxxxxxxx xxxxxxxx. Xxxxx být xxxxxxxx xx xxxx xxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx. Xxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx, přírodu x xxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxxx zákonem.
(4) Xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx vlastnického práva xx možné xx xxxxxxxx xxxxx, x xx xx základě xxxxxx x za xxxxxxx.
(5) Daně a xxxxxxxx xxx ukládat xxx xx xxxxxxx xxxxxx.
Čl. 12
(1) Obydlí xx xxxxxxxxxxxxx. Xxxx xxxxxxxx xx xxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxx, xxx v xxx bydlí.
(2) Xxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxx xxx xxxxx xxxxxxxxx řízení, x xx xx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx. Xxxxxx provedení domovní xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
(3) Xxxx zásahy xx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxx mohou xxx zákonem dovoleny, xxx je-li xx x demokratické xxxxxxxxxxx xxxxxxxx pro xxxxxxx xxxxxx xxxx zdraví xxxx, xxx xxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx ohrožení xxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxx. Xxxxx je xxxxxx xxxxxxx také xxx podnikání nebo xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx, xxxxx xxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx, xxx je-li xx xxxxxxxx pro xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx.
Xx. 13
Nikdo nesmí xxxxxxx xxxxxxxx tajemství xxx xxxxxxxxx jiných xxxxxxxxxx x xxxxxxx, xx xxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxx, xxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxx způsobem, x xxxxxxxx případů x xxxxxxxx, xxxxx xxxxxxx xxxxx. Stejně xx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx, telegrafem xxxx xxxxx podobným xxxxxxxxx.
Xx. 14
(1) Svoboda xxxxxx x xxxxxx xx xxxxxxxx.
(2) Xxxxx, xxx se oprávněně xxxxxxx na xxxxx Xxxxx x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Republiky, xx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx.
(3) Xxxx xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxx, jestliže je xx nevyhnutelné xxx xxxxxxxxxx státu, xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxx xxxxxx nebo ochranu xxxx a svobod xxxxxxx x na xxxxxxxxxx územích též x xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx.
(4) Každý xxxxx xx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxx na xxxxx Xxxxx a Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx. Xxxxx xxxxxx xxx xxxxx x opuštění xxx vlasti.
(5) Xxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxx xxx v xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx zákonem.
Xx. 15
(1) Xxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxx x xxxxxxxxxxxx vyznání xx xxxxxxxx. Každý má xxxxx změnit xxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxx být xxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx.
(2) Xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx tvorby xx xxxxxxxx.
(3) Xxxxx xxxxxx xxx nucen xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx, xxxxx xx to x xxxxxxx x jeho xxxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxxxxxxx vyznáním. Xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
Čl. 16
(1) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx své náboženství xxxx víru xxx xxx nebo společně x xxxxxx, soukromě xxxx xxxxxxx, bohoslužbou, xxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx.
(2) Xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx, xxxxxxx xxxxxxxx xxx orgány, xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx a xxxx xxxxxxxx instituce xxxxxxxxx xx státních xxxxxxxx.
(3) Xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx vyučování xxxxxxxxxxx xx státních xxxxxxx.
(4) Xxxxx xxxxxx xxxx xxxx xxx omezen xxxxxxx, jde-li x xxxxxxxx v demokratické xxxxxxxxxxx nezbytná xxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx x pořádku, zdraví x xxxxxxxxx xxxx xxxx a xxxxxx xxxxxxx.
Xxxxx xxxxx
Xxxxxxxxx práva
Čl. 17
(1) Xxxxxxx xxxxxxx x právo xx xxxxxxxxx jsou zaručeny.
(2) Xxxxx xx právo xxxxxxxxxx xxx názory xxxxxx, písmem, xxxxxx, xxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx, jakož i xxxxxxxx vyhledávat, xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xxx xxxxxx na xxxxxxx xxxxx.
(3) Xxxxxxx je xxxxxxxxxxx.
(4) Svobodu xxxxxxx x právo xxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxx zákonem, xxx-xx x opatření x demokratické xxxxxxxxxxx xxxxxxxx pro ochranu xxxx a svobod xxxxxxx, xxxxxxxxxx státu, xxxxxxxx bezpečnost, ochranu xxxxxxxxx xxxxxx a xxxxxxxxx.
(5) Státní xxxxxx x xxxxxx územní xxxxxxxxxx jsou xxxxxxx xxxxxxxxxx způsobem xxxxxxxxxx xxxxxxxxx o své xxxxxxxx. Podmínky a xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
Xx. 18
(1) Petiční xxxxx xx xxxxxxxx; xx věcech xxxxxxxxx xxxx xxxxxx společného xxxxx xx xxxxx xxxxx sám xxxx x xxxxxx xx xxxxxxx xx státní xxxxxx x orgány xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx, xxxxxx x xxxxxxxxxx.
(2) Xxxxxx se xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxx.
(3) Xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxx x porušování základních xxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx Xxxxxxxx.
Čl. 19
(1) Právo xxxxxxx se xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx.
(2) Xxxx xxxxx lze omezit xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx na veřejných xxxxxxx, jde-li x xxxxxxxx v demokratické xxxxxxxxxxx nezbytná pro xxxxxxx xxxx a xxxxxx xxxxxxx, xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx, xxxxxx, xxxxxxxxx, xxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxx. Xxxxxxxxxxx xxxx nesmí xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx.
Čl. 20
(1) Xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx. Každý xx právo xxxxx x jinými se xxxxxxxxx xx xxxxxxxx, xxxxxxxxxxxxx a xxxxxx xxxxxxxxxx.
(2) Xxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xx x xxxx.
(3) Výkon xxxxxx xxxx xxx xxxxxx xxx v xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxxx xx xx x xxxxxxxxxxxx společnosti xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxx, xxxxxxx xxxxxxx bezpečnosti x xxxxxxxxx pořádku, xxxxxxxxxxx xxxxxxxx činům xxxx xxx ochranu xxxx a xxxxxx xxxxxxx.
(4) Xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxx, xxxxx x jiná xxxxxxxx xxxx odděleny xx xxxxx.
Xx. 21
(1) Xxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxx xx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx.
(2) Xxxxx xx xxxx xxxxx xx lhůtách xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx volební xxxxxx xxxxxxxxx zákonem.
(3) Volební xxxxx je xxxxxxxxx x xxxxx a xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx. Xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx práva xxxxxxx xxxxx.
(4) Xxxxxx xxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx k voleným x xxxxx veřejným xxxxxxx.
Xx. 22
Xxxxxxx úprava xxxxx xxxxxxxxxxx xxxx x svobod a xxxx xxxxxx a xxxxxxxxx musí xxxxxxxxx x ochraňovat xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx sil x demokratické xxxxxxxxxxx.
Čl. 23
Xxxxxx mají xxxxx xxxxxxxx se xx xxxxx xxxxx xxxxxxx, xxx xx xxxxxxxxxxx demokratický řád xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxx svobod, xxxxxxxx Xxxxxxxx, xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx znemožněny.
HLAVA XXXXX
XXXXX NÁRODNOSTNÍCH X XXXXXXXXX XXXXXX
Xx. 24
Xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxx na xxxx.
Xx. 25
(1) Xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx nebo xxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx, xxxxxxx xxxxx společně x jinými xxxxxxxxxxx xxxxxxx rozvíjet xxxxxxx xxxxxxx, xxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx x jejich xxxxxxxxx xxxxxx x sdružovat xx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx. Podrobnosti xxxxxxx xxxxx.
(2) Občanům xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxx
x) xxxxx na vzdělání x xxxxxx jazyku,
b) xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxx,
x) xxxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xx národnostních x xxxxxxxxx menšin.
XXXXX XXXXXX
XXXXXXXXXXX, XXXXXXXX X XXXXXXXX PRÁVA
Čl.26
(1) Xxxxx xx právo xx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx x němu, jakož x právo xxxxxxxx x xxxxxxxxxx jinou xxxxxxxxxxxx činnost.
(2) Zákon xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxx xxxxx určitých povolání xxxx xxxxxxxx.
(3) Každý xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx své xxxxxxx xxxxxxx xxxxx. Xxxxxx, xxxxx xxxx xxxxx xxxxxxx bez xxx xxxx vykonávat, xxxx x přiměřeném xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx; xxxxxxxx xxxxxxx zákon.
(4) Xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxx.
Xx. 27
(1) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx x xxxxxx na ochranu xxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxx.
(2) Xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xx státu. Xxxxxxxx xxxxx odborových xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx, stejně xxxx xxxxxxxxxxx některé x nich x xxxxxxx xxxx v xxxxxxx.
(3) Činnost odborových xxxxxxxxxx a vznik x činnost jiných xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx a xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxx, xxx-xx x xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx společnosti xxxxxxxx xxx ochranu bezpečnosti xxxxx, veřejného xxxxxxx xxxx xxxx x xxxxxx druhých.
(4) Xxxxx xx xxxxxx xx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx zákonem; toto xxxxx nepřísluší xxxxxxx, xxxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxx ozbrojených xxx x příslušníkům xxxxxxxxxxxxxx xxxxx.
Xx. 28
Xxxxxxxxxxx xxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxxx za práci x xx xxxxxxxxxx xxxxxxxx podmínky. Podrobnosti xxxxxxx zákon.
Xx. 29
(1) Xxxx, xxxxxxxxx a osoby xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx na xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx při xxxxx x na xxxxxxxx pracovní podmínky.
(2) Xxxxxxxxx a xxxxx xxxxxxxxx postižené mají xxxxx xx zvláštní xxxxxxx x pracovních xxxxxxxx a na xxxxx xxx xxxxxxxx x xxxxxxxx.
(3) Xxxxxxxxxxx xxxxxxx zákon.
Xx. 30
(1) Xxxxxx xxxx xxxxx na xxxxxxxxx xxxxxx zabezpečení xx xxxxx x xxx nezpůsobilosti x xxxxx, xxxxx x xxx xxxxxx živitele.
(2) Xxxxx, xxx xx x xxxxxx xxxxx, xx xxxxx xx xxxxxxx pomoc, xxxxx xx nezbytná xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx životních xxxxxxxx.
(3) Podrobnosti stanoví xxxxx.
Xx. 31
Každý xx xxxxx xx xxxxxxx xxxxxx. Občané xxxx xx xxxxxxx veřejného xxxxxxxxx xxxxx na xxxxxxxxxx xxxxxxxxx péči x na xxxxxxxxx xxxxxxx za podmínek, xxxxx stanoví xxxxx.
Xx.32
(1) Rodičovství x xxxxxx xxxx xxx xxxxxxxx xxxxxx. Zvláštní xxxxxxx xxxx a xxxxxxxxxxx je zaručena.
(2) Xxxx v xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx zvláštní xxxx, ochrana x xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx.
(3) Xxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx i xxxx xx mají stejná xxxxx.
(4) Xxxx o xxxx a jejich xxxxxxx xx právem xxxxxx; xxxx mají xxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxx. Xxxxx xxxxxx xxxxx xxx omezena x xxxxxxxxx xxxx mohou xxx xx xxxxxx xxxxxxxxx proti xxxxxx xxxx jen xxxxxxxxxxx xxxxx xx základě xxxxxx.
(5) Rodiče, xxxxx xxxxxx o děti, xxxx xxxxx na xxxxx xxxxx.
(6) Xxxxxxxxxxx xxxxxxx zákon.
Čl. 33
(1) Xxxxx xx xxxxx xx xxxxxxxx. Školní xxxxxxxx xx xxxxxxx po xxxx, kterou stanoví xxxxx.
(2) Xxxxxx mají xxxxx na xxxxxxxxx xxxxxxxx v xxxxxxxxxx x středních xxxxxxx, xxxxx schopností xxxxxx x xxxxxxxx společnosti xxx xx xxxxxxxx xxxxxxx.
(3) Xxxxxxxx jiné xxxxx než xxxxxx x vyučovat xx xxxx xxx za xxxxxxxx xxxxxxxxxxx zákonem; xx xxxxxxxx xxxxxxx xx může xxxxxxxx xxxxxxxxxx xx úplatu.
(4) Xxxxx stanoví, xx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxx xxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxx.
Čl.34
(1) Práva x xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx chráněna xxxxxxx.
(2) Právo xxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xx xxxxxxxx stanovených zákonem.
Čl. 35
(1) Xxxxx xx právo xx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx.
(2) Xxxxx má xxxxx xx xxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx o xxxxx životního xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx.
(3) Xxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx, xxxxxxxx xxxxxx, druhové xxxxxxxxx xxxxxxx x kulturní xxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx.
XXXXX XXXX
XXXXX XX XXXXXX A XXXXX XXXXXX XXXXXXX
Xx. 36
(1) Xxxxx xx může xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx x xxxxxxxxxxx x nestranného xxxxx a ve xxxxxxxxxxx případech x xxxxxx orgánu.
(2) Kdo xxxxx, xx byl xx svých xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx orgánu xxxxxxx xxxxxx, může xx xxxxxxx xx xxxx, xxx přezkoumal xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx, xxxxxxxxx-xx xxxxx xxxxx. X xxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxx být xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx základních xxxx a xxxxxx xxxxx Xxxxxxx.
(3) Xxxxx xx právo na xxxxxxx xxxxx způsobené xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx, jiného xxxxxxxx xxxxxx či orgánu xxxxxxx xxxxxx nebo xxxxxxxxxx xxxxxxx postupem.
(4) Xxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx.
Xx. 37
(1) Xxxxx xx právo odepřít xxxxxxx, xxxxxxxx xx xx xxxxxxxx nebezpečí xxxxxxxxx xxxxxxx sobě xxxx xxxxx xxxxxx.
(2) Xxxxx má xxxxx xx xxxxxx pomoc x xxxxxx xxxx xxxxx, jinými státními xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx, x xx od počátku xxxxxx.
(3) Xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx si v xxxxxx xxxxx.
(4) Xxx xxxxxxxx, xx neovládá xxxxx, xxxx xx xxxx xxxxxxx, xx xxxxx xx tlumočníka.
Čl. 38
(1) Xxxxx xxxxx xxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx. Xxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxx.
(2) Xxxxx má právo, xxx jeho xxx xxxx xxxxxxxxxx veřejně, xxx xxxxxxxxxx xxxxxxx x x xxxx xxxxxxxxxxx x xxx xx mohl vyjádřit xx xxxx prováděným xxxxxxx. Xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx.
Čl. 39
Jen xxxxx xxxxxxx, které xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx x jaký xxxxx, xxxxx x xxxx xxxx újmy xx xxxxxxx xxxx xxxxxxx, xxx za xxxx xxxxxxxx uložit.
Xx. 40
(1) Xxx xxxx rozhoduje x xxxx x xxxxxx xx xxxxxxx xxxx.
(2) Xxxxx, xxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx, je xxxxxxxxx xx xxxxxxxxx, xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxx xxxx vyslovena.
(3) Xxxxxxxx xx xxxxx, xxx xx xxx xxxxxxxxx xxx a xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx x xxx xx xxxx xxxxx xxx xxxx xxxxxxxxxxxxxxx obhájce. Xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxx xx xxxxx xxxxxx xxx xxxx, xxxx mu xxxxxxxxx xxxxxx. Xxxxx xxxxxxx, x xxxxxxx xxxxxxxxx xx obviněný xxxxx na bezplatnou xxxxx obhájce.
(4) Xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx; tohoto xxxxx xxxxx xxx žádným xxxxxxxx zbaven.
(5) Xxxxx xxxxxx xxx trestně xxxxxx xx xxx, xxx který již xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx zproštěn xxxxxxxx. Xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxx xx xxxxxxx.
(6) Trestnost xxxx xx posuzuje x xxxxx xx xxxxxx xxxxx zákona xxxxxxxx x době, xxx xxx xxx xxxxxxx. Xxxxxxxxxx xxxxxx xx použije, xxxxxxxx xx xx xxx xxxxxxxxx příznivější.
HLAVA XXXXX
XXXXXXXXXX XXXXXXXX
Xx. 41
(1) Xxxx xxxxxxxxx x čl. 26, čl. 27 xxxx. 4, čl. 28 xx 31, čl. 32 xxxx. 1 x 3, čl. 33 x 35 Listiny xx xxxxx xx xxxxxxx xxxxx x mezích xxxxxx, xxxxx xxxx xxxxxxxxxx provádějí.
(2) Xxx xx x Xxxxxxx xxxxx x xxxxxx, xxxxxx xx xxx xxxxx Xxxxxxxxxxx shromáždění, xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx, že xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxx.
Xx. 42
(1) Pokud Xxxxxxx xxxxxxx pojmu "xxxxx", rozumí xx xxx xxxxxx xxxxx Xxxxx x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx.
(2) Cizinci xxxxxxxx v Xxxxx x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx lidských práv x xxxxxxxxxx svobod xxxxxxxxxx Xxxxxxxx, xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx.
(3) Xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx pojmu "xxxxx", rozumí xx xxx xxxxx xxxxxx, xxx-xx x xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxx, xxxxx Xxxxxxx přiznává xxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx.
Xx. 43
Česká x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx xxxxxxxxx azyl xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx za xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx. Xxxx xxxx xxx odepřen tomu, xxx jednal x xxxxxxx se xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx a xxxxxxxxx.
Xx. 44
Zákon xxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx x jinou xxxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxx v čl. 20 odst. 2; xxxxxxxxxxxx státní správy x územní samosprávy xx funkcích, xxxxx xxxx, xxx xxxxx xxxxxxx v čl. 27 xxxx. 4; příslušníkům xxxxxxxxxxxxxx xxxxx a xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xxx práva xxxxxxx x čl. 18, 19 x čl. 27 odst. 1 xx 3, xxxxx xxxxxxx x xxxxxxx služby. Xxxxxx x xxxxxxxxxx, která xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxx x xxxxxx, může xxxxx xxxxxx právo xx xxxxxx.
Xxxxxxxxx
Xxxxxx xxxxxxx x. 2/1993 Xx. *) xxxxx xxxxxxxxx dnem 1.1.1993.
Xx znění xxxxxx xxxxxxxx předpisu xxxx xxxxxxxxxx změny a xxxxxxxx uskutečněné právním xxxxxxxxx x.:
162/1998 Sb., xxxxxx xx xxxx Xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx
x xxxxxxxxx xx 1.1.1999
295/2021 Xx., xxxxxx xx xxxx Xxxxxxx základních xxxx x xxxxxx, xx xxxxx xxxxxxxxx zákona x. 162/1998 Sb.
s xxxxxxxxx xx 1.10.2021
Xxxxx xxxxxxxxxxxx právních xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x odkazech xxxx xxxxxxxxxxxxx, xxxxx se xxxx netýká derogační xxxxx shora uvedeného xxxxxxxx xxxxxxxx.
*) XXXXXXX XXXXXXXXXX PRÁV A XXXXXX xxxx xxxxxx xxxxxxx xxx č. 23/1991 Sb.