Právní předpis byl sestaven k datu 28.11.2025.
Zobrazené znění právního předpisu je účinné od 01.10.2021.
Usnesení o vyhlášení Listiny základních práv a svobod jako součásti ústavního pořádku České republiky
2/1993 Sb.
Usnesení o vyhlášení Listiny základních práv a svobod
Listina základních práv a svobod
HLAVA PRVNÍ - OBECNÁ USTANOVENÍ Čl. 1 Čl. 2 Čl. 3 Čl. 4
HLAVA DRUHÁ - LIDSKÁ PRÁVA A ZÁKLADNÍ SVOBODY
Oddíl první - Základní lidská práva a svobody Čl. 5 Čl. 6 Čl. 7 Čl. 8 Čl. 9 Čl. 10 Čl. 11 Čl. 12 Čl. 13 Čl. 14 Čl. 15 Čl. 16
Oddíl druhý - Politická práva Čl. 17 Čl. 18 Čl. 19 Čl. 20 Čl. 21 Čl. 22 Čl. 23
HLAVA TŘETÍ - PRÁVA NÁRODNOSTNÍCH A ETNICKÝCH MENŠIN Čl. 24 Čl. 25
HLAVA ČTVRTÁ - HOSPODÁŘSKÁ, SOCIÁLNÍ A KULTURNÍ PRÁVA Čl. 26 Čl. 27 Čl. 28 Čl. 29 Čl. 30 Čl. 31 Čl. 32 Čl. 33 Čl. 34 Čl. 35
HLAVA PÁTÁ - PRÁVO NA SOUDNÍ A JINOU PRÁVNÍ OCHRANU Čl. 36 Čl. 37 Čl. 38 Čl. 39 Čl. 40
HLAVA ŠESTÁ - USTANOVENÍ SPOLEČNÁ Čl. 41 Čl. 42 Čl. 43 Čl. 44
2
USNESENÍ
předsednictva Xxxxx národní xxxx
xx xxx 16. xxxxxxxx 1992
x xxxxxxxxx XXXXXXX XXXXXXXXXX XXXX X SVOBOD jako xxxxxxxx ústavního xxxxxxx Xxxxx xxxxxxxxx
&xxxx;
Xxxxxxxxxxxxx České xxxxxxx xxxx xx xxxxxxx xxxxx:
Xxxxxxxxxxxxx Xxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx XXXXXXX ZÁKLADNÍCH PRÁV X SVOBOD xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx Xxxxx xxxxxxxxx.
&xxxx;
Xxxx v. x.
LISTINA ZÁKLADNÍCH XXXX X SVOBOD
Federální xxxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxx Xxxxx xxxxxxx xxxx x Slovenské xxxxxxx xxxx,
xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx přirozených xxxx člověka, xxxx xxxxxx a svrchovanost xxxxxx,
xxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx x xx demokratické x xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx,
xxxxxxxxx trpkých xxxxxxxxxx x xxx, xxx xxxxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx,
xxxxxxxxx xxxxxx xx zabezpečení xxxxxx xxxx xxxxxxxxx úsilím xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx,
xxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxxx a slovenského xxxxxx na xxxxxxxxxx,
xxxxxxxxxxxx xx svůj xxx xxxxxxxxxxxx vůči xxxxxxxx xxxxxxxxx za xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx Xxxx
x xxxxxxxxxx xxxx, xxx se Česká x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx důstojně zařadila xxxx xxxxx, jež xxxx xxxxxxx xxx,
xxxxxxx xx na xxxx Xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x svobod:
HLAVA XXXXX
XXXXXX XXXXXXXXXX
Xx. 1
Xxxx xxxx xxxxxxxx x rovní v xxxxxxxxxxx x x xxxxxxx. Základní xxxxx x svobody xxxx xxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxxxx x nezrušitelné.
Čl. 2
(1) Xxxx xx xxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxxx hodnotách x xxxxx xx xxxxx xxx na xxxxxxxx xxxxxxxxx, ani na xxxxxxxxxx xxxxxxx.
(2) Státní xxx xxx uplatňovat xxx v xxxxxxxxx x x xxxxxx xxxxxxxxxxx zákonem, a xx způsobem, který xxxxx xxxxxxx.
(3) Xxxxx xxxx xxxxx, co xxxx xxxxxxx zakázáno, x xxxxx nesmí xxx xxxxx xxxxx, xx xxxxx xxxxxxxx.
Xx. 3
(1) Xxxxxxxx xxxxx a xxxxxxx xx zaručují xxxx xxx xxxxxxx xxxxxxx, xxxx, xxxxx xxxxx, xxxxxx, xxxx a xxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxx xx xxxxxx smýšlení, xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx původu, xxxxxxxxxxxx k xxxxxxxxxxx xxxx etnické xxxxxxx, xxxxxxx, xxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx.
(2) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxx xxxxxxxxxx. Xxxxxxxx xx xxxxxxxx ovlivňování xxxxxx xxxxxxxxxxx a xxxxxxx xxxxxxx nátlaku směřující x xxxxxxxxxxxxx.
(3) Xxxxxx xxxxx být xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxx xxx uplatňování jeho xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx.
Xx. 4
(1) Xxxxxxxxxx xxxxx být xxxxxxxx xxxxxx xx základě xxxxxx x x xxxx xxxxxx a xxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx a xxxxxx.
(2) Xxxx xxxxxxxxxx xxxx a xxxxxx xxxxx být xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx Listinou xxxxxxxxxx xxxx a xxxxxx (xxxx xxx "Xxxxxxx") xxxxxxxx pouze xxxxxxx.
(3) Xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx a xxxxxx musí xxxxxx xxxxxx pro xxxxxxx xxxxxxx, xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx.
(4) Xxx xxxxxxxxx ustanovení x xxxxxx základních xxxx x xxxxxx xxxx xxx šetřeno jejich xxxxxxxx x xxxxxx. Xxxxxx omezení xxxxxxx xxx xxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxx, xxx xxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx.
HLAVA XXXXX
XXXXXX XXXXX X ZÁKLADNÍ SVOBODY
Oddíl xxxxx
Xxxxxxxx lidská xxxxx x xxxxxxx
Xx. 5
Každý xx způsobilý xxx xxxxx.
Čl. 6
(1) Každý xx xxxxx na xxxxx. Lidský xxxxx xx hoden ochrany xxx před narozením.
(2) Xxxxx xxxxx xxx xxxxxx xxxxxx.
(3) Xxxxx xxxxx se xxxxxxxxxxx.
(4) Xxxxxxxxx práv xxxxx xxxxxx xxxxxx není, xxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxx xxxxxx v xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx, xxxxx xxxxx xxxxxx xxxx trestné. Xxxxx xxxxxx xxxxx xxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxxx i xx xxxxxx je xxxxxxxx xx xxxxxxxx, xxxxx xxxxxxx xxxxx.
Xx. 7
(1) Nedotknutelnost xxxxx x jejího xxxxxxxx xx xxxxxxxx. Xxxxxxx xxxx být xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx zákonem.
(2) Nikdo xxxxx xxx xxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx nebo trestu.
Xx. 8
(1) Osobní xxxxxxx xx xxxxxxxx.
(2) Xxxxx xxxxx xxx xxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx jinak xxx x důvodů a xxxxxxxx, xxxxx xxxxxxx xxxxx. Xxxxx xxxxx xxx xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx.
(3) Xxxxxxxxxx nebo xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xx možno zadržet xxx v případech xxxxxxxxxxx v xxxxxx. Xxxxxxxx xxxxx musí xxx xxxxx xxxxxxxxx x xxxxxx zadržení, xxxxxxxxxxx a xxxxxxxxxx xx 48 hodin xxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx soudu. Xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xx 24 xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx x vazbě, nebo xx xxxxxxxxx xx xxxxxxx.
(4) Xxxxxxxx obviněného xx xxxxx xxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx. Xxxxxxx xxxxx xxxx xxx xx 24 xxxxx xxxxxxxxx soudu. Soudce xxxx xxxxxxxx osobu xx 24 hodin xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx x xxxxx xxxx ji xxxxxxxxx xx svobodu.
(5) Xxxxx xxxxx xxx xxxx do vazby, xxx z xxxxxx x xx xxxx xxxxxxxxxx zákonem x xx xxxxxxx rozhodnutí xxxxx.
(6) Zákon xxxxxxx, xx xxxxxxx případech xxxx xxx osoba xxxxxxxx nebo xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx bez xxxxx xxxxxxxx. Takové xxxxxxxx xxxx být xx 24 xxxxx xxxxxxxx xxxxx, xxxxx o xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx 7 dnů.
Čl. 9
(1) Nikdo xxxxx xxx podroben xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxx.
(2) Xxxxxxxxxx odstavce 1 xx nevztahuje xx:
x) xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx osobám xx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxxx trest xxxxxx xxxxxxx,
x) xxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx zákonem xxxxxxx povinné xxxxxxxx xxxxxx,
x) xxxxxx vyžadovanou xx xxxxxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx, xxxxx, nebo xxxxxx xxxxxxxxx, xxxxx xxxxxxxx xxxxxx, xxxxxx xxxx značné majetkové xxxxxxx,
x) xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxx, zdraví nebo xxxx xxxxxxx.
Čl. 10
(1) Xxxxx xx xxxxx, xxx xxxx xxxxxxxxx jeho xxxxxx důstojnost, osobní xxxx, xxxxx xxxxxx x chráněno jeho xxxxx.
(2) Xxxxx má xxxxx xx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx soukromého a xxxxxxxxx života.
(3) Xxxxx xx xxxxx na xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxxx nebo xxxxx xxxxxxxxxxx údajů x xxx xxxxx.
Čl. 11
(1) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx. Xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx vlastníků xx xxxxxx xxxxxxx xxxxx x ochranu. Dědění xx zaručuje.
(2) Xxxxx xxxxxxx, který majetek xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx, xxxxxxx xxxxxxxxx hospodářství x xxxxxxxxx xxxxx xxx xxx xxx xx xxxxxxxxxxx státu, xxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx; xxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx, xx xxxxxx xxxx xxxxx být xxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx x Xxxxx a Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx.
(3) Xxxxxxxxxxx xxxxxxxx. Nesmí xxx xxxxxxxx xx újmu xxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxx obecnými xxxxx. Xxxx xxxxx xxxxx poškozovat lidské xxxxxx, xxxxxxx a xxxxxxx prostředí nad xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx.
(4) Xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxx ve xxxxxxxx xxxxx, a xx na xxxxxxx xxxxxx x xx xxxxxxx.
(5) Xxxx x xxxxxxxx lze ukládat xxx na xxxxxxx xxxxxx.
Čl. 12
(1) Obydlí xx xxxxxxxxxxxxx. Není xxxxxxxx xx xxx xxxxxxxx bez xxxxxxxx xxxx, kdo v xxx xxxxx.
(2) Xxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxx pro účely xxxxxxxxx xxxxxx, x xx xx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx. Xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx zákon.
(3) Xxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxx xxxxxxx dovoleny, xxx xx-xx xx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxx xxxx, pro xxxxxxx xxxx x svobod xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx bezpečnosti x xxxxxxx. Xxxxx xx xxxxxx užíváno xxxx xxx podnikání nebo xxxxxxxxxxx jiné xxxxxxxxxxx xxxxxxxx, xxxxx xxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx, xxx je-li xx xxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx.
Xx. 13
Xxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxx, xx xxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxx, xxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxx způsobem, x xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx, které stanoví xxxxx. Stejně xx xxxxxxxx tajemství zpráv xxxxxxxxxx xxxxxxxxx, xxxxxxxxxx xxxx jiným xxxxxxxx xxxxxxxxx.
Xx. 14
(1) Xxxxxxx xxxxxx a xxxxxx xx xxxxxxxx.
(2) Xxxxx, xxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx xx území Xxxxx x Slovenské Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx, xx xxxxx svobodně je xxxxxxx.
(3) Xxxx xxxxxxx xxxxx xxx omezeny xxxxxxx, jestliže xx xx nevyhnutelné xxx xxxxxxxxxx xxxxx, udržení xxxxxxxxx pořádku, xxxxxxx xxxxxx nebo xxxxxxx xxxx a svobod xxxxxxx a xx xxxxxxxxxx územích též x xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx.
(4) Xxxxx xxxxx xx xxxxx na xxxxxxxx vstup na xxxxx Xxxxx x Xxxxxxxxx Federativní Republiky. Xxxxx xxxxxx být xxxxx x opuštění xxx xxxxxx.
(5) Xxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx zákonem.
Xx. 15
(1) Xxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx. Xxxxx xx xxxxx xxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxx být xxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx.
(2) Xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx.
(3) Nikdo nemůže xxx nucen xxxxxxxxx xxxxxxxxx službu, pokud xx xx x xxxxxxx x xxxx xxxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx. Xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
Xx. 16
(1) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxx víru buď xxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxx, soukromě xxxx veřejně, xxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx.
(2) Xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx, xxxxxxx ustavují xxx xxxxxx, xxxxxxxxxx xxx duchovní x xxxxxxx xxxxxxx a xxxx církevní xxxxxxxxx xxxxxxxxx na xxxxxxxx xxxxxxxx.
(3) Xxxxx stanoví xxxxxxxx xxxxxxxxx náboženství xx xxxxxxxx školách.
(4) Xxxxx xxxxxx xxxx xxxx xxx xxxxxx xxxxxxx, jde-li o xxxxxxxx x demokratické xxxxxxxxxxx xxxxxxxx pro xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxx, xxxxxx x mravnosti xxxx xxxx x svobod xxxxxxx.
Oddíl xxxxx
Xxxxxxxxx xxxxx
Xx. 17
(1) Xxxxxxx projevu x xxxxx xx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx.
(2) Xxxxx má právo xxxxxxxxxx své názory xxxxxx, xxxxxx, xxxxxx, xxxxxxx nebo jiným xxxxxxxx, xxxxx x xxxxxxxx vyhledávat, xxxxxxxx x rozšiřovat xxxxx x xxxxxxxxx xxx xxxxxx xx xxxxxxx xxxxx.
(3) Xxxxxxx xx xxxxxxxxxxx.
(4) Svobodu xxxxxxx x právo xxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxx omezit zákonem, xxx-xx x xxxxxxxx x demokratické xxxxxxxxxxx xxxxxxxx pro xxxxxxx xxxx x svobod xxxxxxx, bezpečnost státu, xxxxxxxx xxxxxxxxxx, xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx.
(5) Xxxxxx orgány x xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx poskytovat xxxxxxxxx o své xxxxxxxx. Xxxxxxxx a xxxxxxxxx stanoví xxxxx.
Čl. 18
(1) Xxxxxxx xxxxx xx zaručeno; xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx společného xxxxx má každý xxxxx sám xxxx x xxxxxx xx xxxxxxx na státní xxxxxx a xxxxxx xxxxxx samosprávy x xxxxxxxx, xxxxxx x xxxxxxxxxx.
(2) Xxxxxx se xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxx.
(3) Xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx a svobod xxxxxxxxxx Xxxxxxxx.
Čl. 19
(1) Xxxxx xxxxxxx xx shromažďovat xx xxxxxxxx.
(2) Toto xxxxx lze xxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx na xxxxxxxxx xxxxxxx, xxx-xx x xxxxxxxx x demokratické xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxx, ochranu xxxxxxxxx xxxxxxx, xxxxxx, xxxxxxxxx, xxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxx. Xxxxxxxxxxx však xxxxx xxx podmíněno xxxxxxxxx xxxxxx veřejné xxxxxx.
Xx. 20
(1) Xxxxx xxxxxxxx xx sdružovat xx zaručeno. Xxxxx xx xxxxx xxxxx x xxxxxx xx xxxxxxxxx ve xxxxxxxx, xxxxxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx.
(2) Občané xxxx xxxxx xxxxxxxx též xxxxxxxxx xxxxxx a xxxxxxxxx hnutí a xxxxxxxxx se x xxxx.
(3) Xxxxx xxxxxx xxxx lze xxxxxx xxx x případech xxxxxxxxxxx zákonem, jestliže xx xx x xxxxxxxxxxxx společnosti xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxx, xxxxxxx xxxxxxx bezpečnosti x xxxxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxxxxxx trestným xxxxx xxxx pro xxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxx.
(4) Xxxxxxxxx xxxxxx x politická xxxxx, xxxxx x jiná xxxxxxxx jsou xxxxxxxx xx xxxxx.
Xx. 21
(1) Xxxxxx xxxx právo xxxxxxx xx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxx svobodnou xxxxxx xxxxx xxxxxxxx.
(2) Xxxxx xx xxxx konat xx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx období xxxxxxxxx xxxxxxx.
(3) Xxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx x rovné a xxxxxxxx xx tajným xxxxxxxxxx. Xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx.
(4) Xxxxxx xxxx xx xxxxxxx podmínek xxxxxxx k xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx.
Čl. 22
Xxxxxxx úprava xxxxx xxxxxxxxxxx práv x xxxxxx x xxxx xxxxxx x xxxxxxxxx musí xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxx x demokratické xxxxxxxxxxx.
Xx. 23
Občané xxxx xxxxx xxxxxxxx xx xx xxxxx xxxxx xxxxxxx, xxx by xxxxxxxxxxx demokratický xxx xxxxxxxx práv a xxxxxxxxxx xxxxxx, xxxxxxxx Xxxxxxxx, xxxxxxxx činnost xxxxxxxxx orgánů x xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx jsou xxxxxxxxxx.
XXXXX XXXXX
XXXXX NÁRODNOSTNÍCH X XXXXXXXXX XXXXXX
Xx. 24
Xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx nesmí xxx xxxxxx xx xxxx.
Xx. 25
(1) Xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx, xxxxxxx právo xxxxxxxx x xxxxxx příslušníky xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx, právo xxxxxxxxxx x přijímat xxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x sdružovat xx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx. Podrobnosti xxxxxxx xxxxx.
(2) Xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx a xxxxxxxx xxxxxxxx xx xx podmínek stanovených xxxxxxx xxxxxxxx též
a) xxxxx xx xxxxxxxx x xxxxxx jazyku,
b) xxxxx užívat xxxxxx xxxxxx v úředním xxxxx,
x) xxxxx účasti xx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx menšin.
XXXXX XXXXXX
XXXXXXXXXXX, XXXXXXXX X KULTURNÍ XXXXX
Xx.26
(1) Xxxxx má xxxxx xx xxxxxxxxx volbu xxxxxxxx a přípravu x xxxx, jakož x xxxxx xxxxxxxx x provozovat xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx.
(2) Zákon xxxx stanovit xxxxxxxx x omezení xxx xxxxx určitých xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx.
(3) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxx xxxxxxx xxxxxxx prací. Xxxxxx, xxxxx xxxx xxxxx nemohou bez xxx xxxx xxxxxxxxx, xxxx x přiměřeném xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx; xxxxxxxx stanoví xxxxx.
(4) Xxxxx xxxx stanovit xxxxxxxxx úpravu pro xxxxxxx.
Čl. 27
(1) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx x xxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxx.
(2) Odborové xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxx. Xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx nepřípustné, xxxxxx xxxx zvýhodňovat xxxxxxx x xxxx x xxxxxxx xxxx v xxxxxxx.
(3) Xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x vznik x xxxxxxx jiných xxxxxxxx na xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx a xxxxxxxxxx xxxxx mohou xxx xxxxxxx xxxxxxx, jde-li x opatření v xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx, xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxx.
(4) Xxxxx xx xxxxxx xx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx; toto xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxx.
Xx. 28
Xxxxxxxxxxx xxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxxx za xxxxx x xx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx. Podrobnosti xxxxxxx zákon.
Xx. 29
(1) Xxxx, xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx postižené xxxx xxxxx na zvýšenou xxxxxxx xxxxxx xxx xxxxx x na xxxxxxxx xxxxxxxx podmínky.
(2) Xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx na xxxxxxxx xxxxxxx v xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xx xxxxx xxx xxxxxxxx x povolání.
(3) Xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
Xx. 30
(1) Xxxxxx xxxx xxxxx na xxxxxxxxx hmotné zabezpečení xx stáří x xxx nezpůsobilosti x xxxxx, xxxxx x xxx ztrátě xxxxxxxx.
(2) Xxxxx, kdo xx x hmotné nouzi, xx xxxxx na xxxxxxx xxxxx, xxxxx xx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx.
(3) Podrobnosti xxxxxxx xxxxx.
Xx. 31
Xxxxx má xxxxx xx ochranu xxxxxx. Občané xxxx xx základě xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x na xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx, xxxxx xxxxxxx xxxxx.
Xx.32
(1) Rodičovství x xxxxxx xxxx xxx xxxxxxxx zákona. Zvláštní xxxxxxx dětí a xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx.
(2) Xxxx x xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx, ochrana x xxxxxxxxxx xxxxxxxx a xxxxxxxxxxxx pracovní podmínky.
(3) Xxxx xxxxxxxx v xxxxxxxxxx i mimo xx xxxx stejná xxxxx.
(4) Péče x xxxx x jejich xxxxxxx xx právem xxxxxx; xxxx xxxx xxxxx na xxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxx. Xxxxx xxxxxx xxxxx xxx xxxxxxx x xxxxxxxxx děti xxxxx xxx xx rodičů xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxx xxx rozhodnutím xxxxx xx xxxxxxx xxxxxx.
(5) Rodiče, kteří xxxxxx o xxxx, xxxx xxxxx na xxxxx xxxxx.
(6) Podrobnosti xxxxxxx zákon.
Xx. 33
(1) Xxxxx xx právo xx xxxxxxxx. Xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xx xxxx, xxxxxx xxxxxxx xxxxx.
(2) Xxxxxx mají xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx x základních x xxxxxxxxx školách, xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx na xxxxxxxx xxxxxxx.
(3) Zřizovat xxxx xxxxx xxx xxxxxx x xxxxxxxx xx xxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx; xx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xx úplatu.
(4) Xxxxx stanoví, xx xxxxxx podmínek xxxx xxxxxx xxx xxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxx.
Xx.34
(1) Práva x xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx.
(2) Xxxxx xxxxxxxx xx kulturnímu bohatství xx xxxxxxxx xx xxxxxxxx stanovených xxxxxxx.
Čl. 35
(1) Xxxxx xx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx prostředí.
(2) Xxxxx má právo xx xxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx x xxxxx životního prostředí x xxxxxxxxxx xxxxxx.
(3) Xxx xxxxxx svých xxxx xxxxx nesmí xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx, xxxxxxxx xxxxxx, xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx x kulturní xxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxxx zákonem.
HLAVA XXXX
XXXXX XX XXXXXX A JINOU XXXXXX XXXXXXX
Xx. 36
(1) Xxxxx xx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx x xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxx x ve xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxx.
(2) Kdo xxxxx, xx byl xx svých právech xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx, může xx obrátit na xxxx, xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx, xxxxxxxxx-xx xxxxx jinak. X pravomoci xxxxx xxxx nesmí xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxx a svobod xxxxx Xxxxxxx.
(3) Xxxxx xx xxxxx na xxxxxxx škody xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx, xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xx orgánu xxxxxxx správy nebo xxxxxxxxxx úředním xxxxxxxx.
(4) Xxxxxxxx x podrobnosti xxxxxxxx xxxxx.
Čl. 37
(1) Xxxxx xx právo odepřít xxxxxxx, xxxxxxxx xx xx způsobil nebezpečí xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxx xxxxx xxxxxx.
(2) Xxxxx xx právo xx xxxxxx xxxxx x řízení před xxxxx, xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx správy, a xx xx xxxxxxx xxxxxx.
(3) Xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx x xxxxxx xxxxx.
(4) Xxx xxxxxxxx, xx xxxxxxxx xxxxx, xxxx se xxxx jednání, xx xxxxx na tlumočníka.
Čl. 38
(1) Xxxxx xxxxx xxx odňat xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx. Xxxxxxxxxxx xxxxx i xxxxxx stanoví zákon.
(2) Xxxxx má xxxxx, xxx xxxx xxx xxxx projednána veřejně, xxx xxxxxxxxxx xxxxxxx x x xxxx xxxxxxxxxxx x aby xx mohl xxxxxxxx xx všem prováděným xxxxxxx. Xxxxxxxxx xxxx xxx vyloučena xxx x případech stanovených xxxxxxx.
Xx. 39
Jen xxxxx xxxxxxx, které jednání xx trestným xxxxx x xxxx trest, xxxxx x jaké xxxx újmy na xxxxxxx xxxx xxxxxxx, xxx za xxxx xxxxxxxx xxxxxx.
Xx. 40
(1) Xxx xxxx xxxxxxxxx x xxxx x xxxxxx xx xxxxxxx xxxx.
(2) Xxxxx, xxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx, je xxxxxxxxx xx nevinného, xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx nebyla xxxx xxxx xxxxxxxxx.
(3) Obviněný xx právo, xxx xx xxx xxxxxxxxx xxx x xxxxxxx x xxxxxxxx obhajoby x aby se xxxx xxxxx sám xxxx xxxxxxxxxxxxxxx obhájce. Xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxx ho xxxxx xxxxxx xxx xxxx, xxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx. Xxxxx xxxxxxx, v kterých xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xx bezplatnou xxxxx xxxxxxx.
(4) Xxxxxxxx xx právo xxxxxxx xxxxxxx; xxxxxx xxxxx xxxxx být žádným xxxxxxxx xxxxxx.
(5) Nikdo xxxxxx být xxxxxxx xxxxxx xx xxx, xxx xxxxx xxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx. Xxxx zásada xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx v xxxxxxx xx xxxxxxx.
(6) Xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxx x xxxxx xx xxxxxx xxxxx zákona xxxxxxxx v xxxx, xxx xxx xxx xxxxxxx. Pozdějšího zákona xx xxxxxxx, jestliže xx xx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx.
XXXXX XXXXX
XXXXXXXXXX SPOLEČNÁ
Čl. 41
(1) Xxxx xxxxxxxxx x čl. 26, čl. 27 xxxx. 4, čl. 28 xx 31, čl. 32 xxxx. 1 x 3, čl. 33 x 35 Xxxxxxx xx xxxxx xx domáhat xxxxx v xxxxxx xxxxxx, které tato xxxxxxxxxx xxxxxxxxx.
(2) Xxx xx x Listině xxxxx x xxxxxx, xxxxxx se xxx xxxxx Xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx, xxxxxxxx z xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx, xx úprava xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxx.
Čl. 42
(1) Pokud Xxxxxxx používá xxxxx "xxxxx", xxxxxx xx xxx xxxxxx xxxxx Xxxxx x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx.
(2) Xxxxxxx xxxxxxxx v Xxxxx x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx lidských xxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx Xxxxxxxx, xxxxx xxxxxx xxxxxxxx výslovně xxxxxxx.
(3) Xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx používají xxxxx "xxxxx", xxxxxx se xxx xxxxx člověk, xxx-xx o základní xxxxx a xxxxxxx, xxxxx Xxxxxxx xxxxxxxx xxx ohledu xx xxxxxx xxxxxxxxx.
Xx. 43
Česká x Xxxxxxxxx Federativní Republika xxxxxxxxx azyl xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xx uplatňování xxxxxxxxxxx xxxx a xxxxxx. Xxxx xxxx xxx odepřen xxxx, xxx xxxxxx v xxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx.
Čl. 44
Zákon může xxxxxxx a xxxxxxxxxxxx xxxxxx právo xx xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxx v čl. 20 xxxx. 2; xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx x územní xxxxxxxxxx xx xxxxxxxx, xxxxx xxxx, xxx xxxxx xxxxxxx x čl. 27 xxxx. 4; xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xxx xxxxx uvedená x čl. 18, 19 x čl. 27 odst. 1 xx 3, xxxxx souvisí s xxxxxxx xxxxxx. Osobám x povoláních, xxxxx xxxx bezprostředně xxxxxxxx xxx ochranu xxxxxx x zdraví, může xxxxx xxxxxx xxxxx xx stávku.
Xxxxxxxxx
Xxxxxx xxxxxxx x. 2/1993 Xx. *) xxxxx účinnosti xxxx 1.1.1993.
Xx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx jsou xxxxxxxxxx xxxxx a xxxxxxxx uskutečněné xxxxxxx xxxxxxxxx x.:
162/1998 Xx., xxxxxx xx xxxx Xxxxxxx základních práv x xxxxxx
x xxxxxxxxx xx 1.1.1999
295/2021 Xx., xxxxxx se xxxx Xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx, xx xxxxx ústavního xxxxxx x. 162/1998 Xx.
x xxxxxxxxx od 1.10.2021
Znění xxxxxxxxxxxx právních xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx, xxxxx se xxxx netýká xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx.
*) XXXXXXX XXXXXXXXXX XXXX A XXXXXX byla poprvé xxxxxxx xxx č. 23/1991 Sb.