Právní předpis byl sestaven k datu 11.12.2025.
Zobrazené znění právního předpisu je účinné od 01.10.2021.
Usnesení o vyhlášení Listiny základních práv a svobod jako součásti ústavního pořádku České republiky
2/1993 Sb.
Usnesení o vyhlášení Listiny základních práv a svobod
Listina základních práv a svobod
HLAVA PRVNÍ - OBECNÁ USTANOVENÍ Čl. 1 Čl. 2 Čl. 3 Čl. 4
HLAVA DRUHÁ - LIDSKÁ PRÁVA A ZÁKLADNÍ SVOBODY
Oddíl první - Základní lidská práva a svobody Čl. 5 Čl. 6 Čl. 7 Čl. 8 Čl. 9 Čl. 10 Čl. 11 Čl. 12 Čl. 13 Čl. 14 Čl. 15 Čl. 16
Oddíl druhý - Politická práva Čl. 17 Čl. 18 Čl. 19 Čl. 20 Čl. 21 Čl. 22 Čl. 23
HLAVA TŘETÍ - PRÁVA NÁRODNOSTNÍCH A ETNICKÝCH MENŠIN Čl. 24 Čl. 25
HLAVA ČTVRTÁ - HOSPODÁŘSKÁ, SOCIÁLNÍ A KULTURNÍ PRÁVA Čl. 26 Čl. 27 Čl. 28 Čl. 29 Čl. 30 Čl. 31 Čl. 32 Čl. 33 Čl. 34 Čl. 35
HLAVA PÁTÁ - PRÁVO NA SOUDNÍ A JINOU PRÁVNÍ OCHRANU Čl. 36 Čl. 37 Čl. 38 Čl. 39 Čl. 40
HLAVA ŠESTÁ - USTANOVENÍ SPOLEČNÁ Čl. 41 Čl. 42 Čl. 43 Čl. 44
2
XXXXXXXX
xxxxxxxxxxxxx Xxxxx xxxxxxx xxxx
xx dne 16. xxxxxxxx 1992
o vyhlášení XXXXXXX XXXXXXXXXX XXXX X XXXXXX xxxx xxxxxxxx ústavního pořádku Xxxxx xxxxxxxxx
&xxxx;
Xxxxxxxxxxxxx České xxxxxxx xxxx se xxxxxxx takto:
Předsednictvo Xxxxx xxxxxxx rady vyhlašuje XXXXXXX XXXXXXXXXX XXXX X XXXXXX xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx pořádku Xxxxx republiky.
Uhde x. x.
LISTINA ZÁKLADNÍCH XXXX X XXXXXX
Xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx základě xxxxxx Xxxxx xxxxxxx xxxx x Slovenské xxxxxxx xxxx,
xxxxxxxxx neporušitelnost xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx, práv xxxxxx x svrchovanost xxxxxx,
xxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx lidství x xx xxxxxxxxxxxx x samosprávné xxxxxxx xxxxxx xxxxxx,
xxxxxxxxx trpkých xxxxxxxxxx z xxx, xxx xxxxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxx potlačovány,
vkládajíc naděje xx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx národů,
vycházejíc x xxxxx českého xxxxxx a xxxxxxxxxxx xxxxxx na xxxxxxxxxx,
xxxxxxxxxxxx xx xxxx díl xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx Xxxx
x xxxxxxxxxx xxxx, xxx xx Xxxxx x Slovenská Federativní Xxxxxxxxx xxxxxxxx zařadila xxxx xxxxx, xxx xxxx xxxxxxx xxx,
xxxxxxx xx xx této Xxxxxxx xxxxxxxxxx práv x xxxxxx:
XXXXX PRVNÍ
OBECNÁ USTANOVENÍ
Čl. 1
Xxxx jsou xxxxxxxx x xxxxx x xxxxxxxxxxx x x xxxxxxx. Xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx.
Xx. 2
(1) Stát xx xxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx a xxxxx xx xxxxx xxx xx výlučnou xxxxxxxxx, xxx xx xxxxxxxxxx vyznání.
(2) Xxxxxx xxx xxx xxxxxxxxxx xxx x xxxxxxxxx x v xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx, a xx xxxxxxxx, xxxxx xxxxx stanoví.
(3) Každý xxxx činit, xx xxxx zákonem xxxxxxxx, x xxxxx nesmí xxx xxxxx xxxxx, xx xxxxx neukládá.
Xx. 3
(1) Xxxxxxxx xxxxx a xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxx pohlaví, xxxx, xxxxx xxxxx, xxxxxx, xxxx x xxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx, xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx původu, xxxxxxxxxxxx k xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxx, xxxx xxxx xxxxxx postavení.
(2) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxx xxxxxxxxxx. Xxxxxxxx xx xxxxxxxx ovlivňování xxxxxx xxxxxxxxxxx a všechny xxxxxxx xxxxxxx směřující x xxxxxxxxxxxxx.
(3) Nikomu xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxx xx právech xxx uplatňování jeho xxxxxxxxxx práv a xxxxxx.
Xx. 4
(1) Xxxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxx na základě xxxxxx x x xxxx mezích x xxx xxx zachování xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx.
(2) Meze základních xxxx a xxxxxx xxxxx xxx xx xxxxxxxx stanovených Listinou xxxxxxxxxx xxxx a xxxxxx (xxxx jen "Xxxxxxx") xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx.
(3) Xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx a xxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxx pro xxxxxxx xxxxxxx, které splňují xxxxxxxxx xxxxxxxx.
(4) Xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx o xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxx xxx xxxxxxx jejich xxxxxxxx x xxxxxx. Xxxxxx xxxxxxx nesmějí xxx zneužívána x xxxxx účelům, než xxx xxxxx byla xxxxxxxxx.
XXXXX XXXXX
XXXXXX PRÁVA X XXXXXXXX XXXXXXX
Xxxxx xxxxx
Xxxxxxxx xxxxxx práva x xxxxxxx
Xx. 5
Xxxxx xx xxxxxxxxx xxx xxxxx.
Xx. 6
(1) Xxxxx xx právo xx xxxxx. Xxxxxx život xx hoden xxxxxxx xxx před xxxxxxxxx.
(2) Xxxxx nesmí být xxxxxx života.
(3) Xxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxx.
(4) Xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxx článku není, xxxxxxxx xxx někdo xxxxxx xxxxxx v xxxxxxxxxxx s jednáním, xxxxx podle zákona xxxx xxxxxxx. Xxxxx xxxxxx život xxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxxx x xx xxxxxx je zaručeno xx xxxxxxxx, xxxxx xxxxxxx xxxxx.
Xx. 7
(1) Xxxxxxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx. Xxxxxxx může xxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx zákonem.
(2) Xxxxx xxxxx xxx xxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx nebo xxxxxx.
Čl. 8
(1) Osobní xxxxxxx xx zaručena.
(2) Xxxxx xxxxx být xxxxxx xxxx zbaven xxxxxxx xxxxx xxx x xxxxxx x xxxxxxxx, xxxxx stanoví xxxxx. Nikdo xxxxx xxx zbaven xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxxx smluvnímu xxxxxxx.
(3) Xxxxxxxxxx nebo podezřelého x xxxxxxxxx xxxx xx možno xxxxxxx xxx v případech xxxxxxxxxxx x xxxxxx. Xxxxxxxx xxxxx musí xxx xxxxx xxxxxxxxx x důvody xxxxxxxx, xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xx 48 xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxx odevzdána xxxxx. Xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xx 24 xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx x xxxxx, nebo xx xxxxxxxxx xx xxxxxxx.
(4) Xxxxxxxx obviněného xx možno xxx xx písemný xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx. Zatčená xxxxx xxxx být xx 24 xxxxx xxxxxxxxx xxxxx. Xxxxxx xxxx xxxxxxxx osobu xx 24 xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx x xxxxx xxxx xx xxxxxxxxx xx xxxxxxx.
(5) Xxxxx xxxxx xxx xxxx xx vazby, xxx z xxxxxx x xx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx x xx základě xxxxxxxxxx xxxxx.
(6) Xxxxx xxxxxxx, xx kterých xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxx xxxxx xxxxxxxx. Takové xxxxxxxx xxxx být do 24 xxxxx xxxxxxxx xxxxx, xxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx 7 dnů.
Čl. 9
(1) Nikdo xxxxx být xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxx.
(2) Xxxxxxxxxx xxxxxxxx 1 xx xxxxxxxxxx xx:
x) xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxx xxxxxx svobody xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxxx trest xxxxxx xxxxxxx,
x) vojenskou xxxxxx xxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx zákonem xxxxxxx povinné xxxxxxxx xxxxxx,
x) xxxxxx vyžadovanou xx základě xxxxxx x případě živelných xxxxxx, xxxxx, xxxx xxxxxx xxxxxxxxx, xxxxx xxxxxxxx životy, zdraví xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx,
x) xxxxxxx uložené xxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxx, zdraví xxxx xxxx druhých.
Xx. 10
(1) Xxxxx xx právo, xxx xxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx, xxxxxx xxxx, xxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxx xxxxx.
(2) Xxxxx xx xxxxx xx xxxxxxx xxxx neoprávněným xxxxxxxxxxx xx soukromého x xxxxxxxxx xxxxxx.
(3) Každý xx xxxxx xx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxxx údajů x své xxxxx.
Xx. 11
(1) Každý xx právo xxxxxxxx xxxxxxx. Vlastnické xxxxx xxxxx xxxxxxxxx má xxxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxx. Xxxxxx xx xxxxxxxx.
(2) Xxxxx xxxxxxx, který xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx, xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxx xxx xxx xxx xx xxxxxxxxxxx státu, xxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx; xxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx, xx určité xxxx xxxxx xxx xxxxx xx xxxxxxxxxxx občanů xxxx xxxxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx v Xxxxx x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx.
(3) Vlastnictví xxxxxxxx. Xxxxx xxx xxxxxxxx xx xxxx xxxx xxxxxxx anebo x xxxxxxx se xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx. Xxxx xxxxx xxxxx poškozovat lidské xxxxxx, xxxxxxx a xxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxx stanovenou zákonem.
(4) Xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx vlastnického xxxxx xx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxx, x xx xx xxxxxxx xxxxxx x xx xxxxxxx.
(5) Daně x xxxxxxxx xxx ukládat xxx na základě xxxxxx.
Xx. 12
(1) Obydlí xx nedotknutelné. Xxxx xxxxxxxx do xxx xxxxxxxx bez souhlasu xxxx, xxx x xxx xxxxx.
(2) Domovní xxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxx pro xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx, x xx na xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx. Xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx stanoví xxxxx.
(3) Xxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxxxxxxxx obydlí xxxxx xxx zákonem dovoleny, xxx xx-xx xx x demokratické společnosti xxxxxxxx pro xxxxxxx xxxxxx nebo xxxxxx xxxx, pro xxxxxxx xxxx a xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx ohrožení xxxxxxx bezpečnosti x xxxxxxx. Pokud xx xxxxxx užíváno xxxx xxx podnikání xxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx, xxxxx xxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx, též xx-xx xx xxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx.
Xx. 13
Xxxxx nesmí xxxxxxx listovní xxxxxxxxx xxx tajemství jiných xxxxxxxxxx x xxxxxxx, xx xxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxx, nebo xxxxxxxxxx poštou anebo xxxxx způsobem, x xxxxxxxx případů x xxxxxxxx, xxxxx stanoví xxxxx. Stejně se xxxxxxxx xxxxxxxxx zpráv xxxxxxxxxx xxxxxxxxx, xxxxxxxxxx xxxx jiným xxxxxxxx xxxxxxxxx.
Xx. 14
(1) Xxxxxxx xxxxxx a pobytu xx zaručena.
(2) Každý, xxx xx oprávněně xxxxxxx xx xxxxx Xxxxx x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Republiky, xx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx.
(3) Xxxx xxxxxxx xxxxx xxx omezeny xxxxxxx, xxxxxxxx xx xx xxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxx, udržení xxxxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxx xxxx a svobod xxxxxxx x na xxxxxxxxxx xxxxxxx též x xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx.
(4) Xxxxx xxxxx xx právo xx xxxxxxxx xxxxx na xxxxx Xxxxx x Xxxxxxxxx Federativní Xxxxxxxxx. Xxxxx xxxxxx xxx xxxxx x xxxxxxxx xxx xxxxxx.
(5) Xxxxxxx xxxx xxx vyhoštěn xxx v xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx zákonem.
Xx. 15
(1) Svoboda xxxxxxx, xxxxxxx a xxxxxxxxxxxx vyznání xx xxxxxxxx. Xxxxx xx xxxxx xxxxxx své xxxxxxxxxxx nebo víru xxxxx xxx xxx xxxxxxxxxxxx vyznání.
(2) Xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx je xxxxxxxx.
(3) Nikdo xxxxxx xxx nucen xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx, xxxxx xx xx v xxxxxxx x xxxx xxxxxxxx nebo x xxxx náboženským xxxxxxxx. Xxxxxxxxxxx stanoví xxxxx.
Xx. 16
(1) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx své xxxxxxxxxxx xxxx xxxx xxx xxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxx, xxxxxxxx xxxx xxxxxxx, bohoslužbou, xxxxxxxxxx, náboženskými úkony xxxx zachováváním xxxxxx.
(2) Xxxxxx a xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx spravují své xxxxxxxxxxx, xxxxxxx ustavují xxx orgány, xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxx a xxxxxxx řeholní x xxxx xxxxxxxx instituce xxxxxxxxx na xxxxxxxx xxxxxxxx.
(3) Xxxxx stanoví xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx.
(4) Xxxxx těchto xxxx xxxx být xxxxxx xxxxxxx, xxx-xx x xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx nezbytná xxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx x pořádku, xxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxx x svobod xxxxxxx.
Xxxxx druhý
Politická práva
Čl. 17
(1) Xxxxxxx projevu x xxxxx xx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx.
(2) Xxxxx má právo xxxxxxxxxx xxx názory xxxxxx, xxxxxx, xxxxxx, xxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx, xxxxx x xxxxxxxx vyhledávat, xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xxx xxxxxx xx hranice xxxxx.
(3) Cenzura xx xxxxxxxxxxx.
(4) Svobodu xxxxxxx x xxxxx vyhledávat x xxxxx informace xxx xxxxxx xxxxxxx, xxx-xx x xxxxxxxx x demokratické xxxxxxxxxxx xxxxxxxx pro ochranu xxxx x xxxxxx xxxxxxx, bezpečnost státu, xxxxxxxx xxxxxxxxxx, xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx.
(5) Státní xxxxxx x xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx x své xxxxxxxx. Xxxxxxxx a xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
Xx. 18
(1) Petiční xxxxx je zaručeno; xx věcech xxxxxxxxx xxxx jiného společného xxxxx má xxxxx xxxxx sám xxxx x jinými xx xxxxxxx xx státní xxxxxx a xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx, návrhy x xxxxxxxxxx.
(2) Peticí xx xxxxx xxxxxxxxx do xxxxxxxxxxxx xxxxx.
(3) Peticemi xx xxxxx vyzývat x porušování základních xxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx Xxxxxxxx.
Čl. 19
(1) Xxxxx xxxxxxx se xxxxxxxxxxxx xx zaručeno.
(2) Xxxx xxxxx xxx xxxxxx xxxxxxx x případech xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx, xxx-xx x xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx práv a xxxxxx xxxxxxx, xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx, xxxxxx, xxxxxxxxx, xxxxxxx xxxx xxx bezpečnost xxxxx. Xxxxxxxxxxx xxxx nesmí xxx podmíněno xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx.
Xx. 20
(1) Právo xxxxxxxx xx sdružovat xx xxxxxxxx. Xxxxx xx právo xxxxx x xxxxxx xx xxxxxxxxx xx spolcích, xxxxxxxxxxxxx x jiných xxxxxxxxxx.
(2) Xxxxxx xxxx xxxxx zakládat též xxxxxxxxx strany x xxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xx v xxxx.
(3) Xxxxx xxxxxx xxxx xxx xxxxxx xxx v xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx zákonem, jestliže xx je x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx nezbytné xxx xxxxxxxxxx xxxxx, xxxxxxx veřejné xxxxxxxxxxx x veřejného pořádku, xxxxxxxxxxx trestným xxxxx xxxx xxx xxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxx.
(4) Politické xxxxxx x politická xxxxx, xxxxx i xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xx xxxxx.
Čl. 21
(1) Občané xxxx xxxxx xxxxxxx xx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx přímo xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx.
(2) Xxxxx xx musí xxxxx xx xxxxxxx nepřesahujících xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx.
(3) Xxxxxxx xxxxx je všeobecné x xxxxx x xxxxxxxx se xxxxxx xxxxxxxxxx. Xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx práva stanoví xxxxx.
(4) Občané xxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx k xxxxxxx x jiným veřejným xxxxxxx.
Xx. 22
Zákonná xxxxxx xxxxx politických xxxx x xxxxxx x xxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxx umožňovat x xxxxxxxxxx svobodnou xxxxxx xxxxxxxxxxx xxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx.
Xx. 23
Xxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xx xx xxxxx xxxxx xxxxxxx, kdo xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx, xxxxxxxx Xxxxxxxx, xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxx použití zákonných xxxxxxxxxx jsou znemožněny.
XXXXX XXXXX
XXXXX NÁRODNOSTNÍCH X XXXXXXXXX XXXXXX
Xx. 24
Xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx být xxxxxx xx újmu.
Čl. 25
(1) Xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx nebo xxxxxxx xxxxxxx se xxxxxxxx všestranný xxxxxx, xxxxxxx právo xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx rozvíjet xxxxxxx xxxxxxx, xxxxx rozšiřovat x xxxxxxxx xxxxxxxxx x jejich mateřském xxxxxx a sdružovat xx v xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx. Xxxxxxxxxxx stanoví xxxxx.
(2) Xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx se xx podmínek xxxxxxxxxxx xxxxxxx zaručuje též
a) xxxxx xx xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxx,
x) xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx v úředním xxxxx,
x) xxxxx xxxxxx xx xxxxxx věcí xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx.
XXXXX XXXXXX
XXXXXXXXXXX, XXXXXXXX X KULTURNÍ XXXXX
Xx.26
(1) Xxxxx xx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx a přípravu x xxxx, jakož x xxxxx podnikat x xxxxxxxxxx jinou xxxxxxxxxxxx xxxxxxx.
(2) Xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx pro xxxxx xxxxxxxx povolání xxxx činností.
(3) Xxxxx xx právo xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx. Xxxxxx, kteří toto xxxxx xxxxxxx xxx xxx viny xxxxxxxxx, xxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx; xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
(4) Xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxx.
Xx. 27
(1) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx x xxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx zájmů.
(2) Xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxx. Omezovat xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx nepřípustné, xxxxxx xxxx zvýhodňovat některé x nich v xxxxxxx xxxx v xxxxxxx.
(3) Xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx a xxxxx x činnost jiných xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxx mohou být xxxxxxx xxxxxxx, xxx-xx x xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx, xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxx a xxxxxx xxxxxxx.
(4) Xxxxx xx stávku je xxxxxxxx za podmínek xxxxxxxxxxx xxxxxxx; toto xxxxx xxxxxxxxxx soudcům, xxxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxx ozbrojených xxx a xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx sborů.
Xx. 28
Xxxxxxxxxxx mají xxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xx práci x na xxxxxxxxxx xxxxxxxx podmínky. Xxxxxxxxxxx xxxxxxx zákon.
Xx. 29
(1) Xxxx, xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx na zvýšenou xxxxxxx xxxxxx xxx xxxxx x xx xxxxxxxx pracovní xxxxxxxx.
(2) Xxxxxxxxx a osoby xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx v xxxxxxxxxx xxxxxxxx a xx xxxxx xxx xxxxxxxx x povolání.
(3) Xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
Čl. 30
(1) Xxxxxx xxxx právo xx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxx a xxx xxxxxxxxxxxxxx x xxxxx, xxxxx x xxx ztrátě živitele.
(2) Xxxxx, xxx je x xxxxxx nouzi, xx xxxxx na xxxxxxx xxxxx, xxxxx xx xxxxxxxx pro xxxxxxxxx základních xxxxxxxxx xxxxxxxx.
(3) Xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
Xx. 31
Každý xx xxxxx xx ochranu xxxxxx. Xxxxxx mají xx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx právo xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx, xxxxx stanoví xxxxx.
Xx.32
(1) Xxxxxxxxxxx x xxxxxx jsou xxx xxxxxxxx zákona. Xxxxxxxx xxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxxx je xxxxxxxx.
(2) Xxxx v xxxxxxxxxxx xx zaručena zvláštní xxxx, xxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx pracovní xxxxxxxx.
(3) Xxxx narozené v xxxxxxxxxx x mimo xx xxxx stejná xxxxx.
(4) Xxxx x xxxx x xxxxxx xxxxxxx je právem xxxxxx; xxxx mají xxxxx na xxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxx. Xxxxx xxxxxx xxxxx xxx xxxxxxx a xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxx od xxxxxx xxxxxxxxx proti jejich xxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx základě xxxxxx.
(5) Xxxxxx, xxxxx xxxxxx o xxxx, xxxx xxxxx xx xxxxx státu.
(6) Xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
Čl. 33
(1) Xxxxx xx xxxxx xx xxxxxxxx. Školní xxxxxxxx xx povinná xx xxxx, xxxxxx stanoví xxxxx.
(2) Xxxxxx mají xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx v xxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx, xxxxx schopností občana x možností xxxxxxxxxxx xxx na xxxxxxxx xxxxxxx.
(3) Xxxxxxxx xxxx xxxxx xxx xxxxxx x vyučovat xx xxxx lze xx xxxxxxxx stanovených xxxxxxx; xx takových xxxxxxx xx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxx.
(4) Xxxxx stanoví, xx xxxxxx podmínek xxxx xxxxxx xxx xxxxxx xxxxx na xxxxx xxxxx.
Xx.34
(1) Xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx duševní xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx.
(2) Xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx.
Čl. 35
(1) Xxxxx xx právo na xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx.
(2) Xxxxx xx právo xx xxxxxx x xxxxx informace x xxxxx životního xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx zdrojů.
(3) Xxx xxxxxx xxxxx xxxx nikdo xxxxx xxxxxxxxx ani xxxxxxxxxx xxxxxxx prostředí, xxxxxxxx xxxxxx, xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxx míru xxxxxxxxxx xxxxxxx.
HLAVA XXXX
XXXXX NA XXXXXX X XXXXX XXXXXX OCHRANU
Čl. 36
(1) Xxxxx se xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx postupem xxxxx práva x xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxx x ve xxxxxxxxxxx případech u xxxxxx orgánu.
(2) Kdo xxxxx, xx xxx xx svých xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx správy, xxxx xx xxxxxxx xx xxxx, xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx takového rozhodnutí, xxxxxxxxx-xx xxxxx xxxxx. X xxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxx být xxxxxxxxx přezkoumávání xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx se xxxxxxxxxx xxxx x svobod xxxxx Listiny.
(3) Každý xx xxxxx na xxxxxxx xxxxx způsobené xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx, jiného xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx.
(4) Xxxxxxxx a xxxxxxxxxxx xxxxxxxx zákon.
Xx. 37
(1) Xxxxx xx xxxxx odepřít xxxxxxx, jestliže xx xx způsobil nebezpečí xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxx osobě xxxxxx.
(2) Xxxxx má právo xx xxxxxx pomoc x xxxxxx xxxx xxxxx, jinými státními xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx správy, x xx xx xxxxxxx xxxxxx.
(3) Xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx si x xxxxxx xxxxx.
(4) Xxx xxxxxxxx, xx neovládá xxxxx, xxxx xx xxxx jednání, má xxxxx xx xxxxxxxxxx.
Xx. 38
(1) Xxxxx xxxxx xxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx. Xxxxxxxxxxx xxxxx i xxxxxx stanoví xxxxx.
(2) Xxxxx má právo, xxx xxxx xxx xxxx xxxxxxxxxx veřejně, xxx xxxxxxxxxx xxxxxxx x v jeho xxxxxxxxxxx x xxx xx xxxx xxxxxxxx xx xxxx prováděným xxxxxxx. Xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxx jen x případech stanovených xxxxxxx.
Xx. 39
Xxx xxxxx xxxxxxx, xxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx x xxxx xxxxx, xxxxx x jaké xxxx xxxx xx xxxxxxx nebo majetku, xxx xx jeho xxxxxxxx xxxxxx.
Čl. 40
(1) Xxx xxxx xxxxxxxxx o xxxx x trestu xx xxxxxxx xxxx.
(2) Xxxxx, xxxxx němuž xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx, xx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxx, xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx jeho xxxx xxxxxxxxx.
(3) Xxxxxxxx xx právo, aby xx xxx xxxxxxxxx xxx a xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx x aby se xxxx xxxxx xxx xxxx xxxxxxxxxxxxxxx obhájce. Xxxxxxxx si xxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxx xx xxxxx zákona mít xxxx, xxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx. Xxxxx xxxxxxx, x xxxxxxx xxxxxxxxx xx obviněný xxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx.
(4) Obviněný xx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx; xxxxxx práva xxxxx být xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx.
(5) Xxxxx xxxxxx xxx trestně xxxxxx xx čin, xxx který xxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx zproštěn xxxxxxxx. Xxxx xxxxxx nevylučuje xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx v xxxxxxx xx xxxxxxx.
(6) Xxxxxxxxx xxxx xx posuzuje x xxxxx xx xxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx v xxxx, xxx byl xxx xxxxxxx. Xxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx, xxxxxxxx xx xx pro xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx.
XXXXX ŠESTÁ
USTANOVENÍ XXXXXXXX
Xx. 41
(1) Xxxx uvedených x čl. 26, čl. 27 xxxx. 4, čl. 28 xx 31, čl. 32 xxxx. 1 x 3, čl. 33 x 35 Xxxxxxx xx xxxxx xx domáhat xxxxx x xxxxxx xxxxxx, které xxxx xxxxxxxxxx provádějí.
(2) Xxx xx x Xxxxxxx xxxxx x xxxxxx, xxxxxx xx xxx xxxxx Xxxxxxxxxxx shromáždění, xxxxxxxx z ústavního xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx pravomoci xxxxxxxxx, xx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx národních xxx.
Čl. 42
(1) Xxxxx Xxxxxxx xxxxxxx pojmu "xxxxx", rozumí xx xxx xxxxxx xxxxx Xxxxx x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Republiky.
(2) Xxxxxxx xxxxxxxx x Xxxxx x Slovenské Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx lidských xxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx Xxxxxxxx, pokud xxxxxx přiznána xxxxxxxx xxxxxxx.
(3) Pokud xxxxxxxxx xxxxxxxx používají xxxxx "xxxxx", xxxxxx xx xxx xxxxx xxxxxx, xxx-xx x základní xxxxx a svobody, xxxxx Listina xxxxxxxx xxx ohledu na xxxxxx xxxxxxxxx.
Xx. 43
Xxxxx x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Republika xxxxxxxxx azyl xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx za uplatňování xxxxxxxxxxx xxxx a xxxxxx. Azyl xxxx xxx odepřen tomu, xxx xxxxxx x xxxxxxx xx základními xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx.
Xx. 44
Xxxxx může xxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxx právo xx xxxxxxxxx a jinou xxxxxxxxxxxx xxxxxxx a xxxxx xxxxxxx x čl. 20 xxxx. 2; xxxxxxxxxxxx státní správy x xxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxx, xxxxx xxxx, též právo xxxxxxx v čl. 27 xxxx. 4; příslušníkům xxxxxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx sil xxx práva xxxxxxx x čl. 18, 19 x čl. 27 xxxx. 1 xx 3, xxxxx souvisí x xxxxxxx xxxxxx. Osobám x xxxxxxxxxx, xxxxx xxxx bezprostředně nezbytná xxx xxxxxxx života x xxxxxx, xxxx xxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxx.
Xxxxxxxxx
Xxxxxx xxxxxxx č. 2/1993 Sb. *) xxxxx účinnosti dnem 1.1.1993.
Xx znění xxxxxx xxxxxxxx předpisu xxxx xxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx x.:
162/1998 Xx., xxxxxx xx xxxx Xxxxxxx základních xxxx x xxxxxx
x účinností xx 1.1.1999
295/2021 Sb., xxxxxx se xxxx Xxxxxxx základních xxxx x xxxxxx, xx xxxxx xxxxxxxxx zákona x. 162/1998 Xx.
x xxxxxxxxx xx 1.10.2021
Xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx předpisů x xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx, xxxxx xx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx předpisu.
*) XXXXXXX XXXXXXXXXX XXXX A XXXXXX xxxx poprvé xxxxxxx xxx č. 23/1991 Sb.