Právní předpis byl sestaven k datu 12.12.2025.
Zobrazené znění právního předpisu je účinné od 08.02.1991.
23
ÚSTAVNÍ ZÁKON
ze xxx 9. xxxxx 1991,
xxxxxx xx uvozuje XXXXXXX XXXXXXXXXX XXXX X XXXXXX xxxx xxxxxxx xxxxx Xxxxxxxxxxx shromáždění Xxxxx a Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Republiky
Federální xxxxxxxxxxx xx xxxxxxx na xxxxx xxxxxxxx xxxxxx:
§1
(1) Xxxxxxx zákony, xxxx zákony x xxxxx xxxxxx xxxxxxxx, xxxxxx xxxxxx a xxxxxxxxx musí xxx x souladu x Listinou základních práv a svobod.
(2) Základní práva x svobody uvedené x Listině základních práv a svobod xxxx xxx ochranou ústavního xxxxx.
§2
Mezinárodní xxxxxxx o xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxx svobodách, Českou x Xxxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx a xxxxxxxxx, xxxx xx xxxxx území obecně xxxxxxx a mají xxxxxxxx xxxx xxxxxxx.
§3
(1) X ústavě České republiky x v xxxxxx Xxxxxxxxx republiky mohou xxx xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxx rozšířeny xxx xxxx upravenou Listinou základních práv a svobod.
(2) Ustanovení xxxxxxxxx xxxxxx x rozdělení xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx mezi xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx dotčena.
§4
Xxxxxx 5 ústavního xxxxxx č. 143/1968 Sb., x xxxxxxxxxxxxxx federaci, ve xxxxx pozdějších xxxxxxxx, xxx:
"Xx. 5
(1) Xxxxxx xxxxx každé x xxxx republik xx xxxxxxx státním xxxxxxx Xxxxx a Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Republiky.
(2) Xxxxx xxxxx republiky xx xx xxxxx druhé xxxxxxxxx xxxxxx práva x stejné povinnosti xxxx občan xxxx xxxxx republiky.
(3) Xxxxx xxxxxx být xxxxx xxx xxxx zbaven xxxxxxxx xxxxxxxxx.
(4) Xxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx Xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx.".
§5
Xxxxxxx xx:
1. xxxxxx 7 xx 9, xxxxx xxxxx (čl. 19 až 38) x článek 98 xxxx. 4 xxxxxxxxx xxxxxx č. 100/1960 Sb., Ústava Xxxxx x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx, ve xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx,
2. xxxxxxx zákon č. 144/1968 Sb., x postavení xxxxxxxxxx x Xxxxx x Xxxxxxxxx Federativní Xxxxxxxxx.
§6
(1) Zákony a xxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxx xx xxxxxxx x Listinou základních práv a svobod nejpozději xx 31. prosince 1991. Xxxxx xxxx pozbývají xxxxxxxxx xxxxxxxxxx, která x Listinou základních práv x xxxxxx xxxxxx x xxxxxxx.
(2) Xxxxxxxx, xxxxx xx x xx. 8 xxxx. 3, 4 x 5 x x xx. 12 xxxx. 2 Xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx, xxxxxxxx xxxxxxx xx 31. xxxxxxxx 1991 xxxxxxxxxxxxx, xxxxxxx-xx xxx xxxxx.
§7
Tento ústavní xxxxx x Listina základních práv a svobod xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx.
Xxxxx x. r.
Dubček v. x.
Xxxxx x. x.
XXXXXXX ZÁKLADNÍCH PRÁV X XXXXXX
Xxxxxxxxx shromáždění xx xxxxxxx xxxxxx Xxxxx xxxxxxx rady x Xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx,
xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx člověka, xxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxx,
xxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx x na xxxxxxxxxxxx x samosprávné xxxxxxx xxxxxx xxxxxx,
xxxxxxxxx trpkých xxxxxxxxxx z xxx, xxx xxxxxx práva x xxxxxxxx xxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx,
xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxx úsilím xxxxx svobodných xxxxxx,
xxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxx,
xxxxxxxxxxxx xx xxxx xxx xxxxxxxxxxxx xxxx budoucím xxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx Xxxx
x xxxxxxxxxx vůli, xxx xx Xxxxx x Xxxxxxxxx Federativní Xxxxxxxxx důstojně zařadila xxxx státy, jež xxxx xxxxxxx xxx,
xxxxxxx xx xx xxxx Xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx:
XXXXX PRVNÍ
OBECNÁ XXXXXXXXXX
Xx. 1
Lidé xxxx xxxxxxxx x xxxxx x xxxxxxxxxxx i x xxxxxxx. Základní xxxxx x svobody xxxx xxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx.
Xx. 2
(1) Xxxx xx xxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx a xxxxx xx xxxxx xxx xx xxxxxxxx ideologii, xxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxx.
(2) Xxxxxx xxx xxx uplatňovat xxx x xxxxxxxxx a x xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx, a xx xxxxxxxx, xxxxx xxxxx xxxxxxx.
(3) Xxxxx xxxx xxxxx, co není xxxxxxx xxxxxxxx, a xxxxx xxxxx xxx xxxxx činit, co xxxxx xxxxxxxx.
Xx. 3
(1) Xxxxxxxx xxxxx a xxxxxxx se xxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxx xxxxxxx, xxxx, xxxxx xxxxx, xxxxxx, xxxx x xxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx, xxxxxxxxx xxxx sociálního xxxxxx, příslušnosti x xxxxxxxxxxx xxxx etnické xxxxxxx, majetku, rodu xxxx xxxxxx xxxxxxxxx.
(2) Xxxxx má právo xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxx národnosti. Zakazuje xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx rozhodování x xxxxxxx způsoby xxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx.
(3) Xxxxxx xxxxx být xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxx základních xxxx x svobod.
Čl. 4
(1) Xxxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxx toliko na xxxxxxx xxxxxx x x xxxx xxxxxx x xxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx.
(2) Meze xxxxxxxxxx xxxx a xxxxxx xxxxx být xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx Xxxxxxxx xxxxxxxxxx práv x xxxxxx (xxxx xxx "Xxxxxxx") upraveny xxxxx zákonem.
(3) Xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx musí xxxxxx stejně xxx xxxxxxx případy, xxxxx xxxxxxx stanovené xxxxxxxx.
(4) Xxx používání xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxx xxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxxxx. Xxxxxx omezení xxxxxxx xxx xxxxxxxxxx x xxxxx účelům, xxx pro které xxxx xxxxxxxxx.
XXXXX XXXXX
XXXXXX XXXXX A XXXXXXXX XXXXXXX
Xxxxx xxxxx
Xxxxxxxx xxxxxx xxxxx x svobody
Čl. 5
Xxxxx xx způsobilý xxx práva.
Čl. 6
(1) Xxxxx má právo xx xxxxx. Xxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxx.
(2) Xxxxx xxxxx xxx xxxxxx xxxxxx.
(3) Xxxxx smrti se xxxxxxxxxxx.
(4) Xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxx, xxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxx xxxxxx x souvislosti x xxxxxxxx, xxxxx xxxxx xxxxxx není xxxxxxx.
Xx. 7
(1) Xxxxxxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxx soukromí xx xxxxxxxx. Xxxxxxx xxxx xxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx.
(2) Nikdo nesmí xxx xxxxx xxx xxxxxxxx krutému, xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx zacházení xxxx xxxxxx.
Xx. 8
(1) Xxxxxx xxxxxxx je xxxxxxxx.
(2) Xxxxx xxxxx xxx xxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx jinak xxx x xxxxxx x způsobem, xxxxx xxxxxxx xxxxx. Xxxxx xxxxx xxx xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxxxx dostát smluvnímu xxxxxxx.
(3) Obviněného nebo xxxxxxxxxxx z trestného xxxx je xxxxx xxxxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxx. Xxxxxxxx xxxxx xxxx xxx xxxxx xxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxx, vyslechnuta x xxxxxxxxxx xx 24 xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx. Xxxxxx xxxx xxxxxxxxx osobu do 24 xxxxx xx xxxxxxxx vyslechnout x xxxxxxxxxx x xxxxx, xxxx xx propustit xx xxxxxxx.
(4) Zatknout xxxxxxxxxx xx xxxxx xxx na xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx soudce. Xxxxxxx osoba xxxx xxx xx 24 xxxxx odevzdána xxxxx. Xxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx xx 24 xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x rozhodnout x xxxxx xxxx xx xxxxxxxxx xx xxxxxxx.
(5) Xxxxx xxxxx xxx vzat xx xxxxx, leč x xxxxxx x xx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx x xx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx.
(6) Xxxxx xxxxxxx, ve xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx x ústavní xxxxxxxxxxxx xxxx bez xxxxx xxxxxxxx. Xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxx xx 24 xxxxx xxxxxxxx xxxxx, který x tomto xxxxxxxx xxxxxxxx xx 7 xxx.
Xx. 9
(1) Xxxxx xxxxx xxx podroben xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxx.
(2) Xxxxxxxxxx odstavce 1 xx xxxxxxxxxx xx:
x) práce xxxxxxxx xxxxx zákona xxxxxx xx xxxxxx trestu xxxxxx xxxxxxx nebo xxxxxx xxxxxxxxxxxxx jiný xxxxx xxxxxxxxxxx trest xxxxxx svobody,
b) xxxxxxxxx xxxxxx nebo xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx zákonem xxxxxxx xxxxxxx vojenské xxxxxx,
x) xxxxxx vyžadovanou xx xxxxxxx xxxxxx x xxxxxxx živelných xxxxxx, xxxxx, xxxx xxxxxx nebezpečí, xxxxx xxxxxxxx xxxxxx, xxxxxx xxxx xxxxxx majetkové xxxxxxx,
x) jednání uložené xxxxxxx pro xxxxxxx xxxxxx, xxxxxx xxxx xxxx xxxxxxx.
Xx. 10
(1) Xxxxx xx xxxxx, xxx xxxx xxxxxxxxx xxxx lidská xxxxxxxxxx, xxxxxx xxxx, dobrá xxxxxx a chráněno xxxx xxxxx.
(2) Xxxxx xx xxxxx na xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx do xxxxxxxxxx x rodinného xxxxxx.
(3) Xxxxx má xxxxx xx xxxxxxx před xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx x xxx xxxxx.
Xx. 11
(1) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx. Vlastnické právo xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxx. Xxxxxx xx zaručuje.
(2) Xxxxx xxxxxxx, xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx společnosti, xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx x veřejného xxxxx xxx být xxx xx xxxxxxxxxxx státu, xxxx xxxx určených xxxxxxxxxxx osob; xxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx, xx určité xxxx xxxxx xxx xxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx právnických xxxx xx xxxxxx x Xxxxx x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx.
(3) Xxxxxxxxxxx xxxxxxxx. Xxxxx být xxxxxxxx xx xxxx xxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxx se xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx. Jeho xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx, xxxxxxx a xxxxxxx prostředí xxx xxxx stanovenou zákonem.
(4) Xxxxxxxxxxx xxxx nucené xxxxxxx xxxxxxxxxxxx práva xx možné xx xxxxxxxx xxxxx, x xx xx základě xxxxxx x za xxxxxxx.
(5) Xxxx x xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxx xx xxxxxxx xxxxxx.
Xx. 12
(1) Xxxxxx xx nedotknutelné. Xxxx xxxxxxxx do xxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxx, kdo x xxx xxxxx.
(2) Domovní xxxxxxxxx je xxxxxxxxx xxx xxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx, x xx xx xxxxxxx xxxxxxxxxx příkaz xxxxxx. Xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx zákon.
(3) Xxxx zásahy xx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxx, xxx je-li xx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx ochranu xxxxxx xxxx xxxxxx xxxx, xxx xxxxxxx xxxx a xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx ohrožení xxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxx. Xxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxx xxx podnikání nebo xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx, mohou být xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx, xxx xx-xx xx xxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxx veřejné xxxxxx.
Xx. 13
Xxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx jiných xxxxxxxxxx x xxxxxxx, xx xxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxx, xxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxx, x xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx, které stanoví xxxxx. Xxxxxx xx xxxxxxxx tajemství xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx, xxxxxxxxxx xxxx xxxxx podobným xxxxxxxxx.
Xx. 14
(1) Xxxxxxx xxxxxx x pobytu xx xxxxxxxx.
(2) Xxxxx, xxx se xxxxxxxxx xxxxxxx na xxxxx Xxxxx a Slovenské Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx, xx xxxxx svobodně je xxxxxxx.
(3) Tyto xxxxxxx xxxxx xxx omezeny xxxxxxx, jestliže xx xx xxxxxxxxxxxx pro xxxxxxxxxx státu, udržení xxxxxxxxx xxxxxxx, ochranu xxxxxx xxxx xxxxxxx xxxx a xxxxxx xxxxxxx x xx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx.
(4) Xxxxx občan xx právo xx xxxxxxxx xxxxx na xxxxx Xxxxx x Xxxxxxxxx Federativní Xxxxxxxxx. Xxxxx xxxxxx být xxxxx x opuštění xxx xxxxxx.
(5) Cizinec xxxx být xxxxxxxx xxx v případech xxxxxxxxxxx xxxxxxx.
Xx. 15
(1) Xxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xx zaručena. Každý xx xxxxx změnit xxx xxxxxxxxxxx nebo xxxx xxxxx xxx xxx náboženského xxxxxxx.
(2) Xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x umělecké xxxxxx xx xxxxxxxx.
(3) Nikdo xxxxxx xxx nucen xxxxxxxxx vojenskou xxxxxx, xxxxx xx to x xxxxxxx x xxxx xxxxxxxx nebo x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx. Xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
Xx. 16
(1) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx své xxxxxxxxxxx xxxx xxxx xxx xxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxx, xxxxxxxx xxxx xxxxxxx, bohoslužbou, xxxxxxxxxx, náboženskými xxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx.
(2) Xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx, zejména xxxxxxxx xxx xxxxxx, xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx a xxxx xxxxxxxx instituce xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx.
(3) Xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx.
(4) Xxxxx xxxxxx xxxx xxxx xxx omezen xxxxxxx, jde-li x xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxx, xxxxxx x xxxxxxxxx nebo xxxx x svobod xxxxxxx.
Xxxxx druhý
Politická xxxxx
Xx. 17
(1) Svoboda projevu x xxxxx xx xxxxxxxxx jsou zaručeny.
(2) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx své názory xxxxxx, xxxxxx, xxxxxx, xxxxxxx xxxx jiným xxxxxxxx, jakož x xxxxxxxx xxxxxxxxxx, přijímat x xxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xxx xxxxxx xx xxxxxxx xxxxx.
(3) Cenzura xx xxxxxxxxxxx.
(4) Svobodu xxxxxxx x xxxxx vyhledávat x xxxxx xxxxxxxxx xxx omezit xxxxxxx, xxx-xx x xxxxxxxx x demokratické xxxxxxxxxxx xxxxxxxx pro xxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxx, xxxxxxxxxx xxxxx, xxxxxxxx bezpečnost, xxxxxxx xxxxxxxxx zdraví x xxxxxxxxx.
(5) Xxxxxx xxxxxx x orgány územní xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx způsobem poskytovat xxxxxxxxx o xxx xxxxxxxx. Xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
Xx. 18
(1) Petiční xxxxx xx xxxxxxxx; xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxx xxx nebo s xxxxxx xx obracet xx xxxxxx orgány x orgány územní xxxxxxxxxx x xxxxxxxx, xxxxxx a stížnostmi.
(2) Xxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx do nezávislosti xxxxx.
(3) Xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxx k xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x svobod zaručených Xxxxxxxx.
Xx. 19
(1) Xxxxx xxxxxxx xx shromažďovat xx xxxxxxxx.
(2) Xxxx xxxxx xxx omezit xxxxxxx v xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx, xxx-xx o xxxxxxxx v demokratické xxxxxxxxxxx nezbytná pro xxxxxxx práv a xxxxxx xxxxxxx, ochranu xxxxxxxxx xxxxxxx, zdraví, xxxxxxxxx, xxxxxxx nebo xxx xxxxxxxxxx xxxxx. Xxxxxxxxxxx xxxx nesmí xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx veřejné správy.
Čl. 20
(1) Právo xxxxxxxx xx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx. Každý xx xxxxx xxxxx s xxxxxx se sdružovat xx xxxxxxxx, xxxxxxxxxxxxx x jiných sdruženích.
(2) Xxxxxx xxxx právo xxxxxxxx též xxxxxxxxx xxxxxx a xxxxxxxxx xxxxx x sdružovat xx x xxxx.
(3) Xxxxx xxxxxx xxxx xxx xxxxxx jen x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxxx to xx v xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxx, xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx nebo xxx xxxxxxx xxxx x xxxxxx druhých.
(4) Xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxx, xxxxx x jiná xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx od xxxxx.
Xx. 21
(1) Xxxxxx xxxx xxxxx podílet xx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx přímo xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx zástupců.
(2) Volby xx xxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx.
(3) Xxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx x xxxxx x xxxxxxxx xx tajným xxxxxxxxxx. Xxxxxxxx výkonu xxxxxxxxx xxxxx stanoví xxxxx.
(4) Xxxxxx mají xx rovných xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx x jiným xxxxxxxx xxxxxxx.
Xx. 22
Zákonná xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx x xxxx výklad x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx.
Xx. 23
Xxxxxx mají právo xxxxxxxx se xx xxxxx xxxxx xxxxxxx, xxx xx odstraňoval xxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx, xxxxxxxx Xxxxxxxx, xxxxxxxx xxxxxxx ústavních xxxxxx x účinné xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx.
XXXXX TŘETÍ
PRÁVA XXXXXXXXXXXXX A XXXXXXXXX XXXXXX
Xx. 24
Xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx nesmí xxx xxxxxx na xxxx.
Xx. 25
(1) Xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx všestranný xxxxxx, xxxxxxx xxxxx společně x xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx vlastní xxxxxxx, xxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx informace x xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x sdružovat xx x národnostních xxxxxxxxxx. Podrobnosti stanoví xxxxx.
(2) Xxxxxxx příslušejícím x národnostním a xxxxxxxx xxxxxxxx se xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx zaručuje xxx
x) xxxxx xx xxxxxxxx x jejich jazyku,
b) xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx x úředním xxxxx,
x) právo účasti xx řešení xxxx xxxxxxxxxx xx národnostních x xxxxxxxxx xxxxxx.
XXXXX XXXXXX
XXXXXXXXXXX, SOCIÁLNÍ X XXXXXXXX XXXXX
Xx. 26
(1) Xxxxx xx právo xx xxxxxxxxx volbu xxxxxxxx a přípravu x xxxx, xxxxx x xxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx činnost.
(2) Xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x omezení xxx xxxxx určitých xxxxxxxx xxxx činností.
(3) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx. Xxxxxx, xxxxx xxxx xxxxx xxxxxxx bez xxx viny xxxxxxxxx, xxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxx hmotně zajišťuje; xxxxxxxx stanoví zákon.
(4) Xxxxx xxxx stanovit xxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxx.
Xx. 27
(1) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xx sdružovat x xxxxxx xx ochranu xxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxx.
(2) Odborové xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxx. Xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx organizací xx nepřípustné, xxxxxx xxxx zvýhodňovat xxxxxxx x xxxx x xxxxxxx xxxx x xxxxxxx.
(3) Xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxx x xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx být xxxxxxx zákonem, jde-li x xxxxxxxx v xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx bezpečnosti xxxxx, veřejného pořádku xxxx práv x xxxxxx xxxxxxx.
(4) Právo xx xxxxxx xx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx zákonem; xxxx xxxxx nepřísluší soudcům, xxxxxxxxxxxx, xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx x příslušníkům xxxxxxxxxxxxxx xxxxx.
Xx. 28
Xxxxxxxxxxx xxxx právo xx xxxxxxxxxxxx odměnu za xxxxx x xx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx. Xxxxxxxxxxx xxxxxxx zákon.
Čl. 29
(1) Xxxx, xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx právo xx zvýšenou ochranu xxxxxx xxx xxxxx x xx xxxxxxxx xxxxxxxx podmínky.
(2) Mladiství x osoby zdravotně xxxxxxxxx xxxx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxx vztazích x xx xxxxx xxx xxxxxxxx x xxxxxxxx.
(3) Xxxxxxxxxxx stanoví xxxxx.
Xx. 30
(1) Xxxxxx xxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xx stáří x xxx xxxxxxxxxxxxxx x xxxxx, xxxxx i xxx ztrátě živitele.
(2) Xxxxx, xxx xx x hmotné xxxxx, xx právo xx xxxxxxx pomoc, xxxxx xx nezbytná xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx.
(3) Xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx.
Xx. 31
Xxxxx xx xxxxx xx ochranu xxxxxx. Xxxxxx xxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx na xxxxxxxxxx xxxxxxxxx péči x na xxxxxxxxx xxxxxxx za xxxxxxxx, xxxxx xxxxxxx zákon.
Čl. 32
(1) Xxxxxxxxxxx x xxxxxx xxxx pod xxxxxxxx zákona. Xxxxxxxx xxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxxx xx zaručena.
(2) Xxxx x těhotenství xx xxxxxxxx zvláštní xxxx, ochrana x xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx podmínky.
(3) Xxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx i xxxx xx mají xxxxxx xxxxx.
(4) Xxxx x xxxx a jejich xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxx; xxxx mají xxxxx na rodičovskou xxxxxxx x xxxx. Xxxxx rodičů mohou xxx xxxxxxx x xxxxxxxxx děti mohou xxx xx xxxxxx xxxxxxxxx proti xxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxx na xxxxxxx xxxxxx.
(5) Xxxxxx, kteří xxxxxx o xxxx, xxxx xxxxx xx xxxxx xxxxx.
(6) Podrobnosti xxxxxxx zákon.
Čl. 33
(1) Xxxxx xx právo xx xxxxxxxx. Xxxxxx xxxxxxxx je xxxxxxx xx dobu, xxxxxx xxxxxxx xxxxx.
(2) Xxxxxx xxxx xxxxx na xxxxxxxxx xxxxxxxx v xxxxxxxxxx x středních xxxxxxx, xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx a možností xxxxxxxxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxxx.
(3) Xxxxxxxx xxxx xxxxx xxx xxxxxx x vyučovat xx xxxx xxx xxx za xxxxxxxx xxxxxxxxxxx zákonem; na xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxx xxxxxxxx poskytovat xx úplatu.
(4) Xxxxx xxxxxxx, za jakých xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxx studiu xxxxx xx xxxxx státu.
Čl. 34
(1) Práva x xxxxxxxxx tvůrčí duševní xxxxxxxx jsou xxxxxxxx xxxxxxx.
(2) Xxxxx xxxxxxxx xx kulturnímu xxxxxxxxx xx zaručeno xx xxxxxxxx stanovených zákonem.
Čl. 35
(1) Každý xx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx.
(2) Xxxxx xx xxxxx xx xxxxxx x úplné xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx prostředí a xxxxxxxxxx xxxxxx.
(3) Při xxxxxx xxxxx práv xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx, xxxxxxxx xxxxxx, xxxxxxx bohatství přírody x xxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx.
XXXXX XXXX
XXXXX NA XXXXXX A XXXXX XXXXXX XXXXXXX
Xx. 36
(1) Xxxxx se může xxxxxxx stanoveným xxxxxxxx xxxxx práva x xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxx a ve xxxxxxxxxxx případech x xxxxxx orgánu.
(2) Xxx xxxxx, že xxx xx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx, xxxx xx obrátit na xxxx, aby přezkoumal xxxxxxxxx takového rozhodnutí, xxxxxxxxx-xx xxxxx xxxxx. X xxxxxxxxx xxxxx xxxx nesmí xxx xxxxxxxxx přezkoumávání rozhodnutí xxxxxxxxxx se xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxx Xxxxxxx.
(3) Každý xx xxxxx na xxxxxxx škody xxxxxxxxx xx nezákonným xxxxxxxxxxx xxxxx, jiného státního xxxxxx či xxxxxx xxxxxxx xxxxxx nebo xxxxxxxxxx úředním postupem.
(4) Xxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx.
Xx. 37
(1) Xxxxx xx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxxx xx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxx xxxxx xxxxxx.
(2) Xxxxx xx xxxxx na xxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxx xxxxx, jinými xxxxxxxx orgány xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx, x xx od xxxxxxx řízení.
(3) Xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx si x řízení rovni.
(4) Xxx xxxxxxxx, xx xxxxxxxx jazyk, xxxx xx xxxx xxxxxxx, xx xxxxx na xxxxxxxxxx.
Xx. 38
(1) Xxxxx xxxxx xxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx. Xxxxxxxxxxx soudu x xxxxxx stanoví xxxxx.
(2) Xxxxx xx xxxxx, xxx xxxx věc xxxx projednána xxxxxxx, xxx xxxxxxxxxx průtahů x v xxxx xxxxxxxxxxx x xxx xx xxxx vyjádřit xx xxxx prováděným xxxxxxx. Veřejnost může xxx vyloučena xxx x xxxxxxxxx stanovených xxxxxxx.
Xx. 39
Xxx xxxxx xxxxxxx, které xxxxxxx xx trestným xxxxx x xxxx xxxxx, xxxxx x xxxx xxxx xxxx xx xxxxxxx nebo xxxxxxx, xxx za xxxx xxxxxxxx xxxxxx.
Xx. 40
(1) Xxx soud xxxxxxxxx x xxxx x xxxxxx za xxxxxxx xxxx.
(2) Xxxxx, xxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxxxx řízení, xx xxxxxxxxx za xxxxxxxxx, xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx nebyla xxxx vina vyslovena.
(3) Xxxxxxxx má právo, xxx mu byl xxxxxxxxx čas a xxxxxxx k xxxxxxxx xxxxxxxx x xxx xx xxxx xxxxx xxx xxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx. Xxxxxxxx si xxxxxxx xxxxxxx, xxxxxxx xx xxxxx zákona xxx xxxx, xxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx. Xxxxx stanoví, x xxxxxxx případech xx xxxxxxxx právo xx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx.
(4) Xxxxxxxx má xxxxx xxxxxxx výpověď; xxxxxx xxxxx nesmí xxx xxxxxx způsobem xxxxxx.
(5) Xxxxx xxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxx xx xxx, xxx xxxxx xxx xxx pravomocně xxxxxxxx nebo zproštěn xxxxxxxx. Xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx uplatnění mimořádných xxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxx se xxxxxxx.
(6) Xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxx x xxxxx xx xxxxxx podle xxxxxx účinného x xxxx, xxx xxx xxx spáchán. Xxxxxxxxxx xxxxxx se použije, xxxxxxxx je xx xxx pachatele příznivější.
HLAVA XXXXX
XXXXXXXXXX XXXXXXXX
Xx. 41
(1) Xxxx uvedených v xx. 26, xx. 27 xxxx. 4, xx. 28 xx 31, xx. 32 xxxx. 1 a 3, xx. 33 x 35 Xxxxxxx xx možno xx xxxxxxx pouze x xxxxxx xxxxxx, xxxxx xxxx xxxxxxxxxx provádějí.
(2) Xxx xx x Xxxxxxx xxxxx x xxxxxx, xxxxxx se xxx xxxxx Xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx, xxxxxxxx z xxxxxxxxx xxxxxxxxx zákonodárné xxxxxxxxx xxxxxxxxx, že xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx rad.
Čl. 42
(1) Xxxxx Xxxxxxx xxxxxxx xxxxx "občan", xxxxxx xx xxx xxxxxx xxxxx Xxxxx x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Republiky.
(2) Xxxxxxx požívají x Xxxxx x Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Republice xxxxxxxx xxxx a základních xxxxxx xxxxxxxxxx Listinou, xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx občanům.
(3) Xxxxx xxxxxxxxx předpisy používají xxxxx "xxxxx", xxxxxx xx xxx xxxxx xxxxxx, jde-li x xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxx, xxxxx Xxxxxxx xxxxxxxx bez xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx.
Xx. 43
Xxxxx a Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx cizincům xxxxxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx. Xxxx xxxx xxx xxxxxxx xxxx, xxx xxxxxx v rozporu xx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x svobodami.
Čl. 44
Xxxxx xxxx soudcům x xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx x právo xxxxxxx v čl. 20 xxxx. 2; xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxx, xxxxx xxxx, xxx právo xxxxxxx x xx. 27 xxxx. 4; xxxxxxxxxxxx bezpečnostních xxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xxx práva xxxxxxx x xx. 18, 19 a xx. 27 xxxx. 1 xx 3, xxxxx souvisí x xxxxxxx xxxxxx. Xxxxxx x xxxxxxxxxx, xxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx nezbytná xxx xxxxxxx xxxxxx x xxxxxx, xxxx xxxxx omezit právo xx stávku.
Xxxxxx xxxxxxx č. 23/1991 Xx. xxxxx xxxxxxxxx xxxx 8.2.1991.
XXXXXXX XXXXXXXXXX XXXX X XXXXXX xxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx Xxxxx xxxxxxxxx (xxxxxx xxxxxxx č. 2/1993 Sb.).
Xx xxx uzávěrky právní xxxxxxx nebyl xxxxx xx xxxxxxxxx.
Xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx jiných xxxxxxxx předpisů v xxxxxxxx není xxxxxxxxxxxxx, xxxxx xx jich xxxxxx derogační xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx.